Jeofizik Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Sinancan Öziçer, deprem konusunda İstanbul’a odaklanıldığını fakat Türkiye’nin üçüncü büyük kenti İzmir’in İstanbul’dan daha riskli olduğunu lisana getirdi.

Öziçer, İzmir’in zelzele açısından İstanbul’dan daha riskli olduğunu belirterek, “7 üzerinde sarsıntı olacak, zelzele olduğunda İstanbul çok önemli yara alacak deniliyor lakin meydana gelebilecek sarsıntı büyüklük manasında değil, risk olarak bakıldığında İzmir’in İstanbul’dan daha riskli olduğunu öngörüyorum. İzmir’de nüfusun en fazla yerleştiği yerlerde zemin 80, 100 ve 120 metre kalınlıktaki alüvyon katmandan oluşuyor. Bu alüvyon katman sarsıntı dalgalarının genliğini büyütüyor” dedi.

8 İLÇEYİ İŞARET ETTİ

Öziçer, sarsıntı riski açısından Karşıyaka, Çiğli, Bayraklı, Bornova, Konak, Balçova, Narlıdere, Güzelbahçe ilçelerine dikkat çekti.

Alüvyon tabakanın sarsıntı dalgalarının genliğini büyüttüğünü tabir eden Öziçer, “7 üzerinde sarsıntı olacak, sarsıntı olduğunda İstanbul çok önemli yara alacak deniliyor lakin meydana gelebilecek zelzele büyüklük manasında değil, risk olarak bakıldığında İzmir’in İstanbul’dan daha riskli olduğunu öngörüyorum. İzmir’de nüfusun en fazla yerleştiği yerlerde zemin 80, 100 ve 120 metre kalınlıktaki alüvyon katmandan oluşuyor. Bu alüvyon katman zelzele dalgalarının genliğini büyütüyor. Zelzele dalgası o tabandan kaynaklı olağandan 2-3 katı daha fazla vuruyor. Bu yerin üzerindeki yapılar yüksek, 8 ve üzeri kattaki binalardan oluşuyor. Bu binalar yaş olarak miadını doldurmuş, bir de mühendislik hizmeti almamış birçok kaçak yapının da olduğuna baktığınızda İzmir’de tekrar meydana gelebilecek 6.9’luk sarsıntıda, vaktin da 20-22 saniye olacağını öngördüğümüzde 117 vatandaşımızdan daha fazlasının hayatını kaybetme riskine karşı karşıya kalabiliriz” tabirlerini kullandı.

“KIYI KISIMDAKİ YAPILARIN HASAR GÖREBİLME İHTİMALİ YÜKSEK”

Kötü yerin olduğu yerlerin, ana kaya katmanıyla yeryüzü ortasındaki aranın derin olduğu bölgeler olduğunu aktaran Öziçer, “İzmir Körfezi’ni hilal üzere çevreleyen Çiğli, Karşıyaka, Bayraklı, Konak, Balçova, Narlıdere, Güzelbahçe’de kıyı bölgedeki binalar dolgu yere ya da ana kaya uzaklığının daha derin olduğu yerlerde olduğu için ‘Bir sarsıntı meydana geldiği vakit büsbütün yıkılır’ demiyorum lakin hasar görebilme ihtimali daha yüksek. Bir de Bayraklı ve Bornova’nın iç kısımlarına ova tarafındaki derinlik daha fazla olduğundan oradaki taban daha riskli ve zelzele deformasyonu tesiri daha fazla. Tabanın olumsuz olduğu alanlardaki nüfusun çok olması, binaların sayısının ve yaşının fazla olması, mühendislik hizmeti almamış binaların da çok olduğunu düşündüğümüzde İzmir’deki risk daha fazla diyebiliriz” dedi.

2019 yılında devlet tarafından mühendislik hizmeti almamış yapılara yapı kayıt dokümanıyla ruhsatlandırma olduğunu lisana getiren Öziçer, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Türkiye’de en fazla kaçak yapının olduğu ve bunun üzerine yapı kayıt evrakı alarak ruhsatlandırılan konutların en çok olduğu vilayet İzmir. Ondan ötürü ve tabanı makus olan alanlarda yapı kayıt evrakı almış yapıların 5, 5.5 ya da 6 büyüklükteki sarsıntıda birinci hasar görecek yapılar olarak söyleyebiliriz.”

“2019’DAN SONRAKİ YÖNETMELİĞE UYGUN YAPILAR SARSINTIDA GÜVENİLİR”

“Vatandaşlarımızın aklında ‘Kötü tabandaki yapılaşmadan uzaklaşmalı, karasal ya da deniz düzeyinin üstündeki yerlerde yapılaşma daha fazla olmalı’ niyeti var” diyen Öziçer, “Teorik olarak gerçek ancak büyük kentlerde göçün, nüfusun artması yapılaşmanın fazlalaşmasından kaynaklı bu uygulanabilir bir durum değil” sözlerini kullandı. 2019 yılında çıkan son zelzele yönetmeliğinin standartlarının üst seviye olduğunu tabir eden Öziçer, “Son zelzele yönetmeliğinden sonra yapılan binalarda, ne kadar önemli bir sarsıntı olursa olsun binalar orta yahut hafif hasar görse de 1999 yahut 6 Şubat’taki sarsıntıda meydana gelen felaketlerdeki can kayıplarının yaşanacağını düşünmüyoruz. 2019’dan sonra yapılan tek katlı ya da yüksek yapılar, yeri ne olursa olsun zelzele yönetmeliğine uygun olduğundan ötürü vatandaşlarımız için sarsıntı anında daha güvenilebilir” diye konuştu.

“JEOFİZİK MÜHENDİSİ TARAFINDAN DENETLENMİYOR”

Binaların yapılaşma öncesi ve imalat anında yapılan kontrollerinin değerli olduğunu belirten Öziçer, şöyle konuştu:

“İzmir zelzelesinde en fazla karşımıza çıkan düşüncelerden bir tanesi kontroldü. 6 Şubat sarsıntısında de kontrolden kaynaklı yeni binaların bile büsbütün yıkıldığını gördük. Bunların en büyük sebebi hem yapılaşma öncesi hem de imalat anındaki denetimsizlik. En hakikat kontrolü jeofizik ve jeoloji mühendisleri yapar. İzmir’e baktığımızda 30 ilçenin 20’sinde jeofizik mühendisi istihdamı bulunmuyor. O belediyelere gelen yer etütleri bir jeofizik mühendisi tarafından denetlenmiyor. Bu kontrolün en büyük dertlerinden bir tanesi.”