Anketlere nazaran Friedrich Merz liderliğinde ilerleyen ve Almanya’nın iki büyük muhafazakâr merkez sağ partisi, Hristiyan Demokrat Birliği ve Hristiyan Toplumsal Birliği‘ni (CDU/CSU) bir ortaya getiren ittifak, yüzde 29 oy oranıyla önde gidiyor ve Başbakan Olaf Scholz’un Sosyal Demokrat Partisi’ni (SPD) yaklaşık 14 puan geride bırakıyor. Lakin Merz’in parlamentoda mutlak çoğunluğu sağlaması beklenmiyor.

Son Forsa Enstitüsü anketine nazaran çok sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisi yüzde 21 oy oranına ulaşarak ülkenin ikinci en güçlü siyasi gücü haline geldi. Lakin göçmen tersi siyasetler izleyen bu partinin iktidara gelme bahtı yok zira öteki tüm partiler AfD ile koalisyon yapmayı reddediyor.

Analistler, en muhtemel hükümet senaryosunun Hristiyan Demokratlar ve Toplumsal Demokratlar ortasında bir koalisyon olacağını öngörse de, kararsız seçmenlerin fazlalığı ve Almanya’nın karmaşık seçim sistemi nedeniyle parlamentodaki sandalye dağılımı belirsizliğini koruyor.

almanya secimleri hakkinda bilinmesi gerekenler yeni sansolye kim olacak 0 kihVwNRW

Friedrich Merz

KİMLER OY KULLANIYOR?

Resmi datalara nazaran 59 milyondan fazla Alman vatandaşı oy kullanma hakkına sahip. Bunlar arasında 2,3 milyon kişi birinci kere oy kullanacak. Almanya’daki seçmen profili yaşlı nüfusa eğilimli; seçmenlerin yüzde 42’si 60 yaş ve üzerindeyken, 30 yaş altı seçmen oranı yalnızca yüzde 13.

7 milyondan fazla göçmen kökenli seçmen bulunuyor ve bunların 1 milyondan fazlası Türk kökenli Alman vatandaşlarından oluşuyor.

Geçmiş seçimlerde, yaşlı seçmenler daha yüksek bir iştirak gösterirken, gençler ve göçmen kökenliler ortasında iştirak oranı daha düşük oldu. 2021 genel seçimlerinde iştirak yüzde 76,6 olarak gerçekleşirken, 2024 Avrupa Parlamentosu seçimlerinde bu oran yüzde 64,8’e düştü.

ALMANYA’DA SEÇİM SİSTEMİ NASIL İŞLİYOR?

Almanya’da başbakan direkt halk tarafından değil, parlamento üyeleri tarafından seçiliyor. Seçmenler, yeni parlamento üyelerini belirleyerek, dolaylı olarak başbakanın kim olacağını tayin ediyor.

Eğer bir parti parlamentoda çoğunluğu elde ederse ya da mutlak çoğunluğa sahip bir koalisyon kurarsa, o partinin adayı başbakan oluyor.

Almanya, karma bir seçim sistemi kullanıyor. Her seçmen iki oy hakkına sahip: Birinci oy ile kendi bölgesini temsil edecek bir milletvekilini seçerken, ikinci oy ile bir siyasi partiye takviye veriyor. Partilerin parlamentoda kaç sandalye kazanacağını temel olarak bu ikinci oy belirliyor.

Bir partinin parlamentoya girebilmesi için ya toplam oyların en az yüzde 5’ini alması ya da en az üç direkt milletvekilliği kazanması gerekiyor. Bu baraj, parlamentonun çok parçalanmasını engellemek için uygulanıyor.

almanya secimleri hakkinda bilinmesi gerekenler yeni sansolye kim olacak 1 BUfrXNP3

Alman Parlamentosu (Bundestag)

BAŞLICA PARTİLER HANGİLERİ?

Bu seçimde 630 sandalyelik parlamento için toplam 4 bin 506 aday yarışıyor. Bayan aday oranı bir evvelki seçime kıyasla bir puan düşerek yüzde 32’ye geriledi (2021’de yüzde 33’tü).

Seçime katılan 29 siyasi partiden sadece altısı, parlamentoya girebilmek için gereken yüzde 5 barajını aşabilecek üzere görünüyor.

Bu partiler şu formda:

Yeni kurulan sol popülist BSW partisi ve FDP’nin yüzde 5 barajında seyretmesi, parlamentodaki güç istikrarları açısından kritik bir faktör olabilir. Eğer bu iki parti barajı aşarsa, Merz’in koalisyon kurma süreci daha karmaşık hale gelebilir.

YENİ LİDER KİM OLACAK?

Kamu yayıncısı ZDF tarafından yapılan son ankete nazaran, CDU/CSU’nun başbakan adayı Friedrich Merz, mevcut Başbakan Scholz’dan daha fazla halk takviyesine sahip.

Ankete katılanların yüzde 32’si Merz’i başbakan olarak görmek isterken, Scholz’u destekleyenlerin oranı yüzde 18’de kaldı. Yeşiller’in adayı Robert Habeck yüzde 21 ile Scholz’un önünde yer alırken, AfD’nin eş başkanı ve başbakan adayı Alice Weidel yüzde 14 oranında dayanak aldı.

almanya secimleri hakkinda bilinmesi gerekenler yeni sansolye kim olacak 2 pdcX2DML

Alice Weidel

HRİSTİYAN DEMOKRATLAR (CDU/CSU) NE VADEDİYOR?

SOSYAL DEMOKRATLAR (SPD) NE VADEDİYOR?

YEŞİLLER NE VADEDİYOR?

almanya secimleri hakkinda bilinmesi gerekenler yeni sansolye kim olacak 3 KXpTkE63

Robert Habeck

AFD’NİN POLİTİKALARI