Yeni bir bilimsel araştırma, kansere yakalanma riskinin doğumdan evvel, anne karnındaki epigenetik programlamayla şekillendiğini öne sürdü.
ABD’nin Michigan eyaletindeki Van Andel Enstitüsü tarafından yapılan ve Nature Cancer mecmuasında yayımlanan çalışma, kanserin sırf yaşlanma ve genetik mutasyonlarla değil, gelişimsel epigenetik süreçlerle de temaslı olabileceğini ortaya koydu.
Geleneksel olarak kanser, yaş ilerledikçe DNA hasarı ve genetik mutasyonların birikmesi sonucu ortaya çıkan bir hastalık olarak görülüyordu. Lakin son yıllarda bilim insanları, epigenetik yanlışların da kanser gelişiminde kıymetli bir rol oynayabileceğini belirledi. Bu yeni araştırma, fareler üzerinde yapılan deneylerle, makul epigenetik programların bireylerin ömür uzunluğu kanser riskini etkileyebileceğini gösterdi.
EPİGENETİK PROGRAMLAR VE KANSER RİSKİ
Araştırmada, genetik olarak değiştirilmiş farelerde kansere yatkınlığı belirleyen iki farklı epigenetik model keşfedildi. Bu modellerden biri daha düşük hayat uzunluğu kanser riski ile ilişkilendirilirken, oburu daha yüksek riskle ilişkiliydi. Düşük risk kümesindeki farelerde kanser gelişmesi durumunda, bu hastalığın çoklukla lösemi yahut lenfoma üzere sıvı tümörler formunda ortaya çıktığı gözlemlendi. Yüksek risk grubundaysa kanserin daha çok akciğer yahut prostat üzere katı tümörlere yol açtığı tespit edildi.
Araştırmanın değerli bulgularından biri de TRIM28 isimli genin bu epigenetik programlamada kritik bir rol oynadığı oldu. Bu genin, bireyin kanser riskini belirleyen farklı epigenetik modellerden birine yol açabileceği belirlendi. Çalışmanın sonuçları, kanser riskinin sadece yaşla birlikte ortaya çıkan mutasyonlardan değil, doğum öncesindeki epigenetik süreçlerden de etkilendiğini gösterdi.
YENİ TEDAVİ USULLERİ MÜMKÜN MÜ?
Van Andel Enstitüsü Epigenetik Merkezi Yöneticisi J. Andrew Pospisilik, “Kanserlerin birden fazla hayatın ilerleyen devirlerinde ortaya çıktığı için, gelişim sürecinin kanser riskini nasıl etkilediği üzerine gereğince yoğunlaşılmadı. Bulgularımız bu anlayışı değiştirebilir” dedi.
Araştırmacılar, bu bulguların kanserin erken teşhisinde ve önleyici tedavi sistemlerinin geliştirilmesinde kıymetli bir adım olabileceğini belirtiyor. Fakat bu alanda daha fazla araştırma yapılması gerektiğinin de altını çiziyorlar. Bilhassa insanlarda benzeri epigenetik süreçlerin nasıl işlediğini anlamak, gelecekte kişiselleştirilmiş kanser tedavileri ve gözetici yaklaşımlar için büyük kıymet taşıyor.
Bu çığır açan çalışma, kanserin sırf genetik miras ve çevresel faktörlerle değil, anne karnındaki gelişim süreciyle de şekillendiğini ortaya koyarak tıp dünyasında yeni bir bakış açısı sunuyor.
