Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İzmir Milletvekili ve TBMM Anayasa Kurulu Üyesi Sevda Erdan Kılıç, Türk Ceza Kanunu’nun 299. Unsurunda düzenlenen “Cumhurbaşkanına Hakaret” hatasının yürürlükten kaldırılması için Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne kanun teklifi sundu.

Düzenlemenin Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne ters olduğu gerekçesiyle ivedilikle yürürlükten kaldırılması gerektiğini belirten Kılıç, şöyle dedi:

On değil, yüz değil, bin değil… On binlerce dava. Memlekette öğretmeninden öğrencisine, gazetecisinden sanatçısına, milletvekilinden parti başkanına, 16 yaşındaki çocuktan, 78 yaşındaki bayana kadar yediden yetmişe on binlerce sanık Cumhurbaşkanına hakaret kabahatinden yargılanıyor. Artık yeter!

‘GÖZÜNÜN ÜSTÜNDE KAŞ VAR’ DAVALARI

“Her kürsüye çıktığında AKP Genel Başkanı sıfatıyla kendisinden olmayan herkesi dışlayıcı, ötekileştirici telaffuzlarla isnat eden, muhalefete demediğini bırakmayan Cumhurbaşkanına cevap vermek de O’nu icraatları üzerinden eleştirmek de suç!” diyen Sevda Erdan Kılıç, şu tabirlere yer verdi:

“1961 Anayasası’ndan bu yana, Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiği kesilirdi. Zira Cumhurbaşkanı, tüm toplumu kucaklayan, tarafsız bir makam olarak görülürdü. Lakin 2017’deki Anayasa değişikliğiyle birlikte Cumhurbaşkanı seçilen kişi artık hem bir siyasi partinin genel başkanı hem de yürütmenin başıdır. Yani etkin siyasetin tam merkezinde yer alan bir siyasetçidir. Evvelce, tarafsız ve bütün toplumu kucaklayan Cumhurbaşkanlığı anlayışının gerisinde öngörülen bu Cumhurbaşkanına hakaret cürmü unsuru, bugün partili ve siyasetle iç içe olan bir makama kalkan olarak kullanılıyor. Siyasallaşmış yargının sonucunda; gözaltılar ‘gözünün üstünde kaş var’ düzeyine kadar indi.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi bu hususta çok net bir hal aldı. ‘Hiçbir devlet liderine, tenkitlere karşı özel bir müdafaa sağlanamaz’ dedi. Hatta Türkiye’ye açıkça ‘bu maddeyi değiştirin’ davetinde bulundu. Lakin biz, TCK’nın 299. hususuyla tenkit özgürlüğümüzü daraltmaya devam ediyoruz.

Bugün TBMM’ye sunduğumuz kanun teklifiyle, tabir özgürlüğümüzü boğan, eleştiriyi cürüm haline getiren bu anti demokratik, Anayasaya ve Avrupa insan hakları mukavelesine alışılmamış olan unsurun hemen kaldırılmasını talep ediyoruz.”

CUMHURBAŞKANI TARAFSIZLIĞINI YİTİRDİ

CHP İzmir Milletvekili Sevda Erdan Kılıç, TBMM Başkanlığı’na sunduğu Kanun Teklifi’nin münasebetinde ise şu tabirlere yer verdi:

“1961 Anayasası’nın 95. Maddesi, ‘Cumhurbaşkanı seçilenin partisi ile ilişiği kesilir’ kararını içermekteydi. 1982 Anayasası’nda korunan bu karar, 16 Nisan 2017 referandumu sonrası periyotta ülkemizde Cumhurbaşkanı’nın tarifi ile taşıdığı vazife ve yetkiler değişmiştir. İşaret etmek gerekir ki; referandumdan evvel, Anayasa’nın 101. hususunun dördüncü fıkrası şöyle idi: ‘Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer’ Bu unsur, referandum sonrasında, 21/01/2017 tarihli ve 6771 sayılı Kanunun 7. hususu ile değiştirilmiştir ve ‘Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir’ tabiri unsurdan çıkarılmıştır. Tekrar, Anayasa değişikliğiyle birlikte, iki başlı yürütme yapısı ortadan kaldırılmış ve ‘Yürütme yetkisi ve misyonu Cumhurbaşkanı tarafından yerine getirilir’ düzenlemesi getirilmiştir.

Dolayısıyla, oluşan siyasi pratikle birlikte, 2017 değişikliğinin ardından “partili Cumhurbaşkanı” kavramı anayasa hukuku alanına dahil olmuştur. Evvelki Cumhurbaşkanlığı rejim ve uygulamasının bilakis, tüm toplumu kucaklayan ve siyaset üstü/siyasal partiler üstü olan tarafsız bir Cumhurbaşkanlığı kurumu artık yoktur. Bilakis; siyasal tartışma ve uygulamaların merkezinde bir Cumhurbaşkanı vardır. Hem yürütme vazifesini üstlenmesi hem de parti genel lideri olması nedeniyle; Cumhurbaşkanı, siyasetin çaba alanının faal bir tarafıdır. Bunu ulusa sesleniş konuşmalarında dahi muhalefet partilerine ve önderlerine yönelik söylemlerinde görmekteyiz. Yalnızca ceza hukuku tekniği açısından da Cumhurbaşkanı’na parti genel lideri sıfatıyla yapılan tenkit ile Cumhurbaşkanı sıfatıyla yapılan tenkit ortasında ayrım yapmayı mümkün kılacak ve maddi manada kanunun gerektirdiği öngörülebilirliği temin edecek bir ölçüt kataloğu bulunmamaktadır. Bu türlü olunca da makamdaki kişiyi evvelki üzere siyasal tartışma ve tenkitlerin üstünde özel bir normla koruyan TCK unsur 299 düzenlemesiyle yeni anayasal durum ortasında ahenk kalmamıştır.

Anayasa değişikliği öncesinde nadir uygulamalarla karşımıza çıkan Türk Ceza Kanunu’nun 299. Hususu, Anayasa değişikliği sonrası suiistimal edilmiştir. Sayısı on binlerle söz edilen dava evrakları kapsamında binlerce kişi mahkum edilmiştir. Geniş toplum kısımları nezdinde tabir özgürlüğünü boğacak kadar kapsamlı uygulanan bu husus ile siyasal iktidarın şahsen kendisi haline gelmiş bir cumhurbaşkanlığı makamı hukuk sistemi üzerinden korunmaya çalışılmış, tenkit ile hakaret ortasındaki ince çizgi ‘hakaret lehine’ yargısal bir sopa olarak kullanılmaya başlanmıştır. Türk Ceza Kanunu’nun 299. hususunda düzenlenen Cumhurbaşkanı’na hakaret hatası, AİHS’nin 10. unsuruna ve Anayasa’nın 26. ve 90. unsurlarına açıkça karşıttır. İşbu kanun teklifiyle, kelam konusu düzenleme ilga edilmekte ve mevzuatın Anayasa’ya ve AİHS’ne uygunluğu sağlanmaktadır.”