Çin merkezli yapay zeka modeli DeepSeek, kısa müddette hem teknoloji dünyasını hem de finans piyasalarını altüst etti. Gelişmiş özellikleri ve düşük maliyetiyle dikkat çeken bu model, ABD merkezli yapay zeka devlerine meydan okuyarak istikrarları değiştirdi. İşte DeepSeek hakkında merak edilen tüm detaylar.
DEEPSEEK NEDİR VE KİM TARAFINDAN GELİŞTİRİLDİ?
DeepSeek, Çin’in Hangzhou kentinde Liang Wenfeng tarafından kurulan bir yapay zeka projesinin eseri. Wenfeng, 2023 yılında kurduğu laboratuvarda, ABD’nin çip satışlarını yasaklama ihtimalini öngörerek, evvelce Nvidia çiplerini stokladı ve düşük maliyetli bir yapay zeka modeli geliştirmeye odaklandı. Birinci olarak yazılım geliştiricilere yönelik bir model çıkaran DeepSeek, Mayıs 2024’te V2 modeliyle dalda isminden kelam ettirdi. Son olarak piyasaya sürdüğü R1 modeliyle global bir muvaffakiyet yakaladı.
DEEPSEEK’IN ÇARPICI ÖZELLİKLERİ
DeepSeek’in dikkat çeken istikametlerinden biri, yüksek performansına karşın düşük maliyetle çalışması. Örneğin, ChatGPT’nin 10 bin çiple yaptığı süreci sadece 2 bin çiple gerçekleştirebiliyor. Ayrıyeten açık kaynaklı olması sayesinde kullanıcıların model üzerinde değişiklik yapabilmesine imkan sağlıyor. Üstelik büsbütün fiyatsız bir platform sunuyor.
NEDEN BU KADAR SES GETİRDİ?
DeepSeek, dünya çapında kullanıcıların ağır ilgisiyle karşılaştı. Şu özellikleri, dikkatleri üzerine çekti:
Düşük Maliyet ve Verimlilik: Güç ve çip kullanımında dal ortalamasının çok üzerinde bir performans sergiliyor.
Açık Kaynak Olması: Kullanıcıların kodu incelemesine ve özelleştirmesine imkan tanıyor.
Ücretsiz Kullanım: Fiyat talep etmeyen yapısı, onu ChatGPT ve öteki modellerin önüne geçirdi.
Gelişmiş Özellikler: “Derin Düşünme” (Deep Think) özelliği sayesinde daha ayrıntılı tahlil yapabiliyor.
ÇİN’İN TEKNOLOJİ STRATEJİSİNE HİZMET EDİYOR
DeepSeek, Çin hükümetinin yapay zeka liderliği amacının bir modülü olarak görülüyor. Modelin kimi politik bahislerde sansür uyguladığı ve Çin hükümetinin resmi telaffuzunu benimsediği dikkat çekiyor. Örneğin, Tayvan hakkında verdiği cevaplar resmi siyasetle birebir uyumlu. Bu durum, yapay zeka teknolojisinin bağımsızlığıyla ilgili tartışmaları da gündeme getiriyor.
KÜRESEL PİYASALARA ETKİSİ
DeepSeek’in yükselişi, teknoloji dünyasında büyük bir ekonomik dalgalanmaya yol açtı. Nvidia’nın payları bir günde %17 kıymet kaybederken, öbür çip üreticileri de bu düşüşten etkilendi. Nasdaq teknoloji borsasında süreç gören birçok şirketin paylarında de emsal bir gerileme yaşandı. Bloomberg’in tahliline nazaran, bu düşüşler devam ederse teknoloji bölümünde toplam 1 trilyon dolarlık bir paha kaybı yaşanabilir.
GÜVENLİK VE BİLGİ SAKLILIĞI SORULARI
DeepSeek, kullanıcı datalarını kaydettiği ve Çin’deki sunucularda sakladığı için güvenlik tasalarına yol açtı. Bu durum, kredi kartı bilgileri ve özel dataların paylaşımı konusunda kullanıcıları dikkatli olmaya zorluyor. Fakat açık kaynaklı yapısı, güvenlik açıklarının daha süratli tespit edilmesini sağlıyor.
DEEPSEEK GELECEĞİ NASIL ŞEKİLLENDİRECEK?
ABD’nin çip satışlarını yasaklama siyaseti, Çinli mühendisleri daha verimli tahliller bulmaya itti. DeepSeek, bu muvaffakiyetin somut bir örneği olarak öne çıkıyor. Microsoft ve OpenAI üzere büyük teknoloji şirketleri, DeepSeek’in muvaffakiyetinden etkilenerek kendi stratejilerini gözden geçirmeye başladı. Uzmanlara nazaran, DeepSeek yalnızca bir yapay zeka modeli değil, birebir vakitte global yapay zeka yarışında bir dönüm noktası.
Sonuç olarak, DeepSeek sadece teknoloji dünyasında değil, global dengelerde de büyük bir değişim yaratıyor. Açık kaynak kodlu yapısı, düşük maliyeti ve yenilikçi özellikleriyle DeepSeek, Çin’in yapay zeka liderliği maksadında değerli bir kilometre taşı olarak görülüyor.
