Hepimiz deja vu kavramını biliriz güya daha evvel yaşadığımız bir anı tekrar deneyimliyor üzere hissetmek. Lakin “deja reve” (Fransızca: “zaten hayal gördüm”) fenomeni, çok daha değişik bir algı bozukluğudur. Bu tecrübesi yaşayan beşerler, gerçek hayatta yaşadıkları bir anın daha evvel düşlerinde gördüklerini tez ederler. Pekala, deja reve nitekim var mı? Beynimiz bizimle oyun mu oynuyor, yoksa geleceği hayallerimizde mı görüyoruz?

Deja Reve Nedir?

Deja reve, bir olayın ya da anın, daha evvel bir hayalinizde yaşanmış üzere hissettirmesi durumudur. Bu fenomen ekseriyetle üç farklı halde yaşanır:

Epizodik Deja Reve: Bir olayın büsbütün tıpkı halde daha evvel düşünüzde geçtiğini hissetmek.

Duyusal Deja Reve: Bir ses, koku yahut imajın düşünüzde tecrübelendiğini hatırlamak.

Rüya Flaşları: Apansız aklınıza gelen kısa ve bilinmeyen düş sahneleri ile gerçeğin karışması.

Bilim Deja Reve’yi Açıklayabiliyor mu?

Beynin hafıza merkezlerinden biri olan hipokampus, deja reve tecrübesiyle direkt kontaklı olabilir. Araştırmalar, beyin ameliyatı geçiren birtakım epilepsi hastalarının, belli hudut bölgeleri uyarıldığında deja reve yaşadıklarını göstermiştir. Bu da, deja reve’nin düş ile anıların birbirine karışmasından kaynaklanabileceğini düşündürmektedir.

Deja Reve ve Geleceği Görmek

Bazı beşerler deja reve’yi geleceği hayallerde görmek olarak yorumlar. Bu görüşe nazaran, beyin bilinçaltında kimi olasılıkları işleyerek ileride yaşanabilecek olayları kestirim edebilir. Fakat bilim dünyasında bu görüşü destekleyen net bir ispat bulunmamaktadır.