ABD Başkanı Donald Trump, çelik ve alüminyum ithalatına yüzde 25 oranında gümrük vergisi getireceğini duyurdu. Ayrıyeten, hafta içinde ABD mallarına uygulanan vergilere karşılık olarak yeni tarifeler getirmeyi planladığını belirtti. Bilgi sahibi kaynaklar, yeni gümrük vergisi uygulamasının 4 Mart itibariyle başlayacağını belirtti.
Trump’ın birinci başkanlık periyodunda alınan kararla, Mart 2018’de Türkiye’den ABD’ye yapılan çelik ithalatına yüzde 25 gümrük vergisi uygulanmaya başlanmıştı.
ABD’NİN EN BÜYÜK ÇELİK VE ALÜMİNYUM TEDARİKÇİLERİ
2024 ticaret datalarına nazaran, ABD’nin en büyük çelik tedarikçileri Kanada (11,2 milyar dolar), Meksika (6,5 milyar dolar), Brezilya (5,1 milyar dolar), Çin (5,1 milyar dolar) ve Tayvan (3,8 milyar dolar) olarak sıralanıyor.
Alüminyum ihracatında ise Kanada 9,5 milyar dolar, Meksika 1,1 milyar dolar, Güney Kore 686,2 milyon dolar, Çin 643,7 milyon dolar ve Tayvan 507,7 milyon dolarla öne çıkıyor.
Türkiye’nin çelik ihracatı açısından, 2017’de ABD’ye 1,1 milyar dolarlık satış yapılırken, bu sayı Türkiye’nin toplam çelik ihracatının yüzde 11,5’ini, toplam ihracatının ise yüzde 0,7’sini oluşturuyordu.
TÜRKİYE’NİN PİYASADAKİ YERİ
2024’ün birinci sekiz ayında, en fazla demir-çelik ithal eden ülkeler ortasında Türkiye (26,2 milyon ton), İtalya (16,1 milyon ton), ABD (16 milyon ton), Çin (15,1 milyon ton), Hindistan (14 milyon ton) ve Güney Kore (11,9 milyon ton) yer aldı.
Türkiye’nin en büyük demir-çelik tedarikçileri ABD (3,1 milyon ton), Rusya (3 milyon ton) ve Çin (2,3 milyon ton) oldu. Türkiye’nin çelik üretimi Ocak-Ekim 2024 periyodunda geçen yıla nazaran yüzde 12,4 artış gösterdi. Bu artışın temel nedenleri ortasında inşaat dalındaki hareketlilik ve Avrupa’nın Türk çeliğine olan talebindeki yükseliş yer aldı.
TÜRKİYE ÇELİK ÜRETİCİLERİ DERNEĞİ’NDEN AÇIKLAMA
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, ABD’nin 2018’den bu yana Türkiye’ye yüzde 25 oranında gümrük vergisi uyguladığını belirterek, yeni açıklanan verginin Türkiye açısından mevcut durumu değiştirmediğini vurguladı.
“Avrupa Birliği, İngiltere, Kanada, Meksika, Brezilya, Güney Kore ve Japonya için bu vergi kaldırılmışken, Türkiye’ye yönelik bir muafiyet sağlanması talep ediliyordu” diyen Yayan, Türkiye ile ABD ortasındaki ticaret istikrarının uzun müddettir korunduğunu belirtti.
Türkiye’nin ABD’ye çelik ihracatının, ek vergi öncesinde 2,5 milyon ton seviyesinde olduğunu hatırlatan Yayan, bu rakamın 287 bin tona kadar düştüğünü tabir etti.
KÜRESEL ÜRETİM VE TALEP DENGESİ
Çelik dalında 2022’nin ortalarından itibaren süregelen talep daralması devam ediyor. Global endüstrideki yavaşlama, Avrupa’daki otomotiv bölümündeki gerileme ve Çin’in inşaat kesimindeki sakinlik, çelik talebini baskılıyor. OECD bilgilerine nazaran, 2024’ün birinci sekiz ayında global çelik tüketimi yüzde 5 azaldı.
Çin, global talebin yüzde 51’ini karşılarken, Hindistan yüzde 7,5, ABD yüzde 5,1 ve Türkiye yüzde 2,1 ile kıymetli aktörler ortasında yer alıyor. Global üretim kapasitesi ise artmaya devam ediyor. Çin, dünya çelik üretiminin yüzde 54’ünü gerçekleştirirken, Hindistan yüzde 7,4, Japonya yüzde 4,6 ile birinci sıralarda bulunuyor. Türkiye, yüzde 1,7’lik hisse ile sekizinci sırada yer alıyor.
OECD’nin Kasım 2024 raporuna nazaran, global çelik üretim kapasitesinin yıl sonunda 50 milyon ton artarak 2.482 milyon tona ulaşması bekleniyor. 2013’ten bu yana görülen en yüksek kapasite artışıyla birlikte, 2025-2027 devrinde 146 milyon tonluk ek kapasite eklenmesi öngörülüyor.
