EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, 2024 yılında Türkiye’nin toplam ihracatının 18,4 milyar dolar olduğunu belirterek, ihracatın büyük kısmının tarım ve maden kesimlerinden geldiğini vurguladı. Sanayi ihracatının 9,5 milyar dolar, tarım eserleri ihracatının ise 7,6 milyar dolar olarak gerçekleştiğini açıklayan Eskinazi, 2025 yılı için “Kararlılık Yılı” öngörüsünde bulundu.
Eskinazi, “2025 yılı, ekonomik program çerçevesinde bir ‘kararlılık yılı’ olacak. 2024’te ihracatımızı yüzde 1 artışla 18,4 milyar dolara yükseltirken, kuvvetli ekonomik şartların en bariz yansıması konkordato müracaatlarındaki tarihi artış oldu. Yıl boyunca toplam 1723 konkordato başvurusu yapılırken, 132 evrakta iflas kararı verildi” dedi.
Ege Bölgesi’nin ihracatının 43 milyar dolara ulaştığı 2024’te, İzmir 23,8 milyar dolarlık ihracatla Türkiye genelinde üçüncü sırada yer aldı. Eskinazi, ihracat amaçlarının gerçekçi bir çerçeveye oturtulması gerektiğinin altını çizerek, “Önümüzdeki yıl istihdam üzerindeki yükler azaltılmazsa ve kur amacı tutmazsa 280 milyar dolarlık OVP maksadı de tutturulamayacak. Gelecek periyotta birçok firma sıkıntı günler geçirecek” tabirlerini kullandı.
SEKTÖR BAZINDA ZORLUKLAR VE BEKLENTİLER
2024 yılında farklı dallarda yaşanan zorluklar dikkat çekti. Öne çıkan değerlendirmeler şöyle:
Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği Lideri Yalçın Ertan, kapasite kullanım oranlarının düşük olduğunu ve bölümde birçok firmanın küçülmeye gittiğini belirtti. “Sektörümüzün kapasite kullanım oranı yüzde 60 düzeyinde ve girdi maliyetlerinin artışı kesimi zorluyor. 2025 yılının devamı da epey kuvvetli olacak” dedi.
2025 yılında da ana gayelerinin üretimin kalitesini düzgünleştirmek ve üretim odaklı olacağını söyleyen EİB Yaş Meyve Sebze İhracatı Birliği İdare Heyeti Lideri Hayrettin Uçak, 2024 yılı için “2024 yılı kuraklığın tesirini hissettiğimiz ve bu kuraklıktan tarım eserlerimizin etkilendiği bir yıl oldu. İklim Değişikliği artık kapımıza dayandı” diye belirtti.
Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Lideri Erkan Zandar, dalda yüzde 40’lık bir küçülme beklentisi olduğunu ve insan gücü problemine dikkat çekti. “2024 yılında yaşanılan bütün negativitenin 2025 ‘de devam etmemesi için yo haritamızı belirledik. Değişen dünyaya ayak uydurmaya çalışıyoruz ancak gerçek olanları kabul etmek zorundayız. Bizim dalımız insansız olmuyor. Türkiye’nin önünde azamî 15 yıl daha bu kesimde çalışacak insan gücü var. Bunların birçoğu da 50 yaş üstünde. Biz buna yatırım yapmıyoruz. Bu yüzden geleceğimiz tehlikede” diyerek, kesimdeki geleceğe ait tasalarını paylaştı.
Özellikle ihracatı kısıtlanan eserler nedeniyle önemli kan kaybettiklerini tabir eden Ege Su Eserleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Lideri Bedri Girit, “Türkiye genelinde 2024 yılında su eserleri bölümünde yüzde 20, yumurta dalında yüzde 12, süt ve süt eserleri kesiminde yüzde 36, bal kesiminde ise yüzde 1 artış yaşanırken kanatlı kesiminde yüzde 14 düşüş yaşandı. Her ne kadar ihracatımız artış gösteriyor gözükse de bilhassa ihracatı kısıtlanan eserler nedeniyle önemli kan kaybediyoruz” dedi.
