Dizi bölümündeki ‘menajer etkisi’ ve ‘Ayşe Barım’ tezlerine ait tenkitlerde bulunan ünlü oyuncu Elçin Sangu, Rasim Ozan Kütahyalı’nın Ayşe Barım’ı maksat göstererek kendisine dayanak vermesine reaksiyon gösterdi. Yaptığı açıklamada olaylar ve kurumlar üzerine durduğunu belirten Sangu, Kütahyalı’ya “Siz bana art çıkmayın” dedi.

Türk dizi bölümü ve magazin dünyası son devirde bilhassa menajerlik şirketi sahibi Ayşe Barım ve birtakım oyuncuların dalda monopolleşmesi savlarını tartışıyor. Kelam konusu savlara ait soruşturma da başlatıldı.

Ünlü oyuncu Elçin Sangu, toplumsal medya hesabından tartışmalara ait dikkat çeken tenkitlerde bulundu.

Sangu, sistemin, oyuncu olma hayaliyle yola çıkanlara ‘kölelik sözleşmesi’ dayattığı belirterek “Türkiye’de oyunculuk dalı, dünya standartlarına ulaşmak istiyorsa, kurumsallaşmayı ve adaleti merkeze alan bir dönüşüme muhtaçlık duyuyor. Bu dönüşüm, sırf sanatkarların değil, dalın tüm bileşenlerinin daha sağlıklı bir yerde çalışmasını sağlayacaktır” sözlerini kullandı.

”SİSTEMİN DAYATTIĞI ‘KÖLELİK SÖZLEŞMESİ”

Sangu’nun tenkit açıklamaları ise şu biçimde oluştu:

“Ne bu işi sulandıran magazinciler (işini yanlışsız yapanları da tenzih ederek), ne derinlemesine araştırma yapmadan yorum yapan gazeteciler (ciddi haberci diye düşündüklerimiz), ne de duruma uygun olmayan açıklamalar yapan bir birçoklarını çok sevdiğim sevgili meslektaşlarım üzere hususun özünü bozmak istemiyorum.

Oyuncu olma hayaliyle yola çıkan pek çok kişi, sistemin dayattığı ağır kurallar altında ‘kölelik sözleşmesi’ olarak tanımlanabilecek mutabakatlarla mesleklerine adım atıyor. Bu mukaveleler, sanatkarın tüm haklarını ajanslara yahut üretimcilere devretmesine neden olurken, yaratıcı özgürlüklerini ve ekonomik haklarını kısıtlıyor. Bu durum, bölümde kurumsallık eksikliğinin ve sistemin çarpıklığının en somut örneklerinden biridir.

Oyuncuların bölümde yaşadığı hak ihlalleri nedeniyle açılan davalar, kesimin ne kadar gri bir tabanda faaliyet gösterdiğini gözler önüne seriyor. Bilhassa menajerlik mukavelelerinde türel açıdan önemli boşluklar bulunuyor. Oyuncular, sık sık uzun müddetli, ağır yaptırımlar içeren ve sektörel güç dengesizliğini pekiştiren unsurlarla karşı karşıya kalıyor. Davalar, bu adaletsizlikleri bir nebze görünür kılarken, bölümün temelindeki yapısal meseleleri çözmek için kâfi olmuyor.

”PR ÇALIŞMALARI ÜZERİNDEN ŞEKİLLENİYOR”

Menajerlik sistemindeki sanatkarların ferdî markaları, büyük ölçüde PR çalışmaları üzerinden şekilleniyor. Lakin bu süreçte gerçek yetenekler ve muvaffakiyetler yerine palavra yanlış anlatılar öne çıkıyor. Oyuncuların gazetecilerle yaptığı garip ve dikkat çekmekten öbür maksadı olmayan paylaşımlar, bölümde şeffaflık ve dürüstlük eksikliğini daha da artırıyor.

PR faaliyetlerinin bir yandan sanatkarların mesleklerine katkı sağlaması beklenirken, öte yandan bölümün güvenilirliğini zedeleyen bir araç haline gelmesi, kurumsallaşamama sorununu derinleştiriyor.

Türkiye’de menajerlik sistemi, kurumsal bir yapıya değil, ferdî bağların ağır bastığı bir pazar mantığına dayanıyor. Menajerlerin, oyuncuların mesleklerini profesyonel bir halde yönlendirmek yerine, kesimde simsarlık yaparak kısa vadeli çıkarlara odaklandığı bir tertip hâkim. Bu durum, kaliteli projelerin yetersiz oyunculara teslim edilmesine ve kesimdeki genel kalitenin düşmesine neden oluyor.

Sektördeki çarpıklıklar, yetenekli şahısların sisteme girişini de zorlaştırıyor. Ahbap-çavuş alakaları, yeni oyuncuların bölümde varlık göstermesini engellerken, başarılı projeler hak eden oyuncular yerine “bağlantıları güçlü” şahıslara teslim ediliyor. Bu durum, yetenekli oyuncuların mesleklerinde ilerleme sağlayamamasına ve bölümdeki adaletsizlik algısının derinleşmesine yol açıyor.

Tüm bu meselelerin üstesinden gelmek için bölümün kurumsal bir yapıya kavuşturulması gerekiyor. Bunun için:

•Menajerlik sisteminin profesyonelleştirilmesi ve tüzel çerçeveye oturtulması,

•PR çalışmalarının daha şeffaf ve yeteneğe dayalı bir şekilde yapılması,

•Proje seçimlerinde nitelik ve yeteneklerin ön planda tutulması,

•Oyuncuların haklarının korunması için bağımsız bir kontrol düzeneği oluşturulması koşul.

Türkiye’de oyunculuk bölümü, dünya standartlarına ulaşmak istiyorsa, kurumsallaşmayı ve adaleti merkeze alan bir dönüşüme muhtaçlık duyuyor. Bu dönüşüm, sadece sanatkarların değil, bölümün tüm bileşenlerinin daha sağlıklı bir tabanda çalışmasını sağlayacaktır.”

BİRSEN ALTUNTAŞ’A: YARIN SANA KÜÇÜK BİR SÜRPRİZİM VAR

Elçin Sangu magazin yorumcusu Birsen Altuntaş ile de polemiğe girdi. Sangu’nun ”Yarın sana küçük bir sürprizim var beklemede kal” sözlerini kullandığı Altuntaş, ”Sektöre bir magazinci kazandırmaktan sahiden gurur duydum. Sana etkileşim aşkın konusunda yardımcı olabildiysem ne keyifli…” biçiminde karşılık verdi.