Dışişleri Bakanı Fidan, Filistin merkezli Filistin TV’de Gazze’deki ateşkes süreci, ABD Başkanı Donald Trump’ın açıklamaları, İsrail’in bölgede yürüttüğü siyaset ve milletlerarası toplumun reaksiyonuna ait değerlendirmelerde bulundu.
Trump’ın “Gazze’den Filistinlilerin tehcir edilmesine” ait açıklamaları ve memleketler arası toplumun buna reaksiyonu ile ilgili değerlendirmesinin sorulması üzerine Fidan, “Filistin tehciri kabul edilemez. Bu cinsten tekliflerin ciddiye alınması gerektiğini düşünmüyoruz” cevabını verdi.
Fidan, şu değerlendirmede bulundu:
“DÜNYADA İKİ DEVLETLİ TAHLİLDEN DAHA FAZLA DESTEKLENEN DİĞER BİR SİYASİ PROJE YOK”
“1948’de Filistinliler bir sefer tehcir edildiler. Daha sonra bu sorunun ortadan kalkması için memleketler arası toplum, 1967 hudutları temeline dayalı, başşehri Doğu Kudüs olan, coğrafik bütünlüğe haiz bir Filistin Devleti’nin kurulmasıyla İsrail’le yan yana yaşayabilecek iki devletli bir tahlili, aslında formülü milletlerarası toplum ortaya koymuştu. Biz İslam dünyası olarak, Türkiye olarak, Arap dünyası olarak ve milletlerarası toplumun kahir ekseriyeti, en son Birleşmiş Milletler’de yapılan oylamaya baktığınız vakit da görürsünüz bunu, bu görüşün gerisinde.
Dünyada bu görüşün desteklenmesinden daha fazla desteklenen diğer bir siyasi proje yok. Ancak ne acıdır ki bu kadar büyük bir genel kabule sahip iki devletli tahlil projesi pratikte hayata geçirilemiyor. Memleketler arası toplum olarak, bölge ülkeleri olarak, Arap dünyası, İslam dünyası, Avrupa Birliği, Afrika, Güney Amerika, Asya Pasifik; herkes bu bahse kendi muhalefetini yapmaya diplomatik yollardan devam edecek.”
“NETANYAHU’YU TUTACAK YALNIZCA MİLLETLERARASI TOPLUMUN GERÇEKÇİ BİR HAL KOYMASI”
Gazze’deki ateşkes muahedesine dair beklentileri ve ateşkesin devam edip etmeyeceği sorusuna Fidan, “Şimdi bu senaryo maalesef geçerliliğini koruyan bir senaryo ve bizim bütün dileğimiz 7 Ekim’den bu yana devam eden soykırımın durması ve ulaşılan ateşkesin devam etmesi, Gazzelilerin tekrar yurtlarına dönmesi, olağan hayatlarına başlayabilmeleri. Bu hususta memleketler arası toplum olarak elimizden geleni yapıyoruz” cevabını verdi.
Fidan, şöyle konuştu:
“Netanyahu’nun zihni alışılmış ortada. Vakit zaman kendisi de bunu göstermekten çekinmiyor. Rehineleri kurtardıktan sonra onu tutacak öbür hiçbir şey yok. Tutacak yalnızca memleketler arası toplumun gerçekçi bir tutum koyması, yani İsrail’i külliyen izolasyon altına alan bir tutum koyması. Biliyorsunuz mutabakata garantör olan üç tane devlet var: Mısır, Katar ve ABD. ABD’nın burada İsrail üzerinde bu mutabakatın kararlarına tâbi tutacak bir zorlama yapması gerekiyor. Bunun olmadığı bir yerde tekrar Amerika dayanağıyla Netanyahu bir savaş başlatırsa Amerika’nın aslında tabanlara vurmuş olan kredisi daha da fazla tabana vuracak ve milletlerarası sistemdeki bu çarpıklık bir krizin devam etmesini sağlayacak.”
“İKİ DEVLETLİ TAHLİL İÇİN PROJELERİMİZ VAR”
Türkiye’nin İsrail’in yargılanmasını sağlamak için yeni diplomatik teşebbüslerinin olup olmayacağı sorusu üzerine Fidan, şunları kaydetti:
“Şu anda diplomatik girişimlerimizi devam ettiriyoruz. Bilhassa İslam İşbirliği TeşkilatıArap Ligi’nin oluşturduğu Temas Kümesi, biliyorsunuz yedi ülkeden müteşekkil, 4’ü Arap, 3’ü de Arap olmayan ülkelerden müteşekkil. Çalışmalarımız, istişarelerimiz sürat kesmeden devam ediyor. Zira ateşkes bir etap getirmişti. Bundan sonra bunu nasıl ileriye taşırız, iki devletli tahlilin gündemden düşmemesi gerekiyor, bir sürat kazanmışken. Zira bölge halkları olarak bölgemizde Filistin sorununun nasıl bir istikrarsızlık ve çatışma kaynağı olduğunu en âlâ biz biliyoruz.
Buna kalıcı bir tahlil getirmenin yolu, hem İsraillilerin hem Filistinlilerin itimat içinde yaşayacağı iki devletli bir tahlilin hayata geçmesi. Biz buna memleketler arası toplum olarak, bölge ülkeleri olarak gerekli her türlü takviyesi vermeye hazır olduğumuzu defaatle söz ettik. Bu istikametteki çalışmalarımız devam edecek. Bu mevzuda çeşitli istişarelerimiz var, projelerimiz var. Önümüzdeki haftalarda, aylarda bunların tek tek hayata geçtiğini göreceksiniz.”
“YENİ GÖRÜŞMELERİMİZ OLACAK”
“Yakın tarihte Filistin ve Türkiye idareleri ortasında bir tepe kelam konusu mu” sorusuna Fidan, geçen ağustos ayındaki Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın ziyaretine ve TBMM’deki konuşmasına atıfta bulunarak, “Ülkem kendi içinde birçok mevzuda bölünürken, fikir olarak alışılmış ki, Filistin sıkıntısında tek yürek olması, tek beden olması ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin şahsında bunu Sayın Abbas’a göstermesi bence tarihi bir andı. Önümüzdeki günlerde yeni görüşmelerimiz olacak, yeni bir ortaya gelmelerimiz olacak. Bizim Filistin idaresine dayanağımız zati kesintisiz devam ediyor” cevabını verdi.
“ŞARTLAR MÜSAİT OLURSA FİLİSTİN’E GELMEMDE BİR DÜŞÜNCE YOK”
Filistin’e bir ziyaret gerçekleştirmek istediğini kaydeden Fidan, “Şartlar müsait olursa benim gelmemde bir dert yok” diye konuştu. Bakan Fidan, şunları söyledi:
“Kalıcı bir tahlil getirilmediği sürece daima biz daha büyük bir savaşla karşılaşacağız. Hasebiyle bu savaş başlar başlamaz ateşkesin yanına çabucak iki devletli tahlili de koyduk ki bir daha bu savaşı görmeyelim. Bakın bizim bu meseleye bir siyasi tahlil bulmamız lazım. Lakin siz bırakın Filistinlileri, Mısır’ın, Ürdün’ün, Suriye’nin, Lübnan’ın elindeki toprağı da almak isteyen, İsrail’i daha da toprak olarak büyütüp yaygınlaştırmak isteyen bir projenin sahibiyseniz, doğal ki iki devletli tahlil istemezsiniz, oyalarsınız onu.
“FİLİSTİN SORUNUNDA BÜTÜN DÜNYA BİRLEŞMİŞ DURUMDA”
Hakan Fidan, Filistin halkına yönelik şu iletileri verdi:
“Filistin halkı ümitvar olsun. İnşallah bütün dünyanın dayanağı, yalnızca Arapların, Müslümanların değil, bütün ezilenlerin, bütün aklıselim, vicdan sahibi ülkelerin takviyesi Filistin halkıyla birlikte. Şu anda herkes gönlünde ve lisanında bu zulme karşı geliyor, bu haksızlığın karşısında. Filistin sıkıntısında bütün dünya birleşmiş durumda. Bu zulüm bu biçimde devam ettirilemez. Bunun çok farklı sonuçlarının biz dünyada tesir yaratacağını göreceğiz.”