Dünya genelinde eşitlik, insan hakları ve adil ömür şartları herkesin hakkıdır. Lakin pek çok kişi ekonomik, toplumsal ve kültürel alanlarda eşitsizliklerle karşı karşıya kalmaktadır. Bu farkındalığı artırmak ve adaletin herkes için sağlanması gerektiğini vurgulamak gayesiyle, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 20 Şubat Dünya Toplumsal Adalet Günü ilan edilmiştir. Pekala, bu günün manası nedir, neden kutlanır ve toplumsal adaletin sağlanması için neler yapılabilir? İşte ayrıntılar…
DÜNYA TOPLUMSAL ADALET GÜNÜ NEDİR?
Dünya Toplumsal Adalet Günü, toplumdaki eşitsizlikleri azaltmak, insan haklarını korumak ve herkes için adil bir ömür ortamı oluşturmak maksadıyla Birleşmiş Milletler tarafından 2007 yılında ilan edilmiştir. Bu özel gün, yoksulluk, ayrımcılık, işsizlik, eğitimde fırsat eşitliği ve insan hakları üzere bahislere dikkat çekmeyi amaçlar.
BM’ye nazaran toplumsal adalet, sürdürülebilir ve barışçıl bir dünya nizamı için gereklidir. Bu nedenle, her yıl 20 Şubat’ta dünya genelinde çeşitli etkinlikler düzenlenerek toplumsal adaletin değeri vurgulanır.
DÜNYA TOPLUMSAL ADALET GÜNÜ NEDEN KUTLANIR?
Bu günün kutlanmasının temel sebepleri şunlardır:
Eşitsizlikleri ortaya koymak:
Gelir dağılımı adaletsizliği, işsizlik, cinsiyet eşitsizliği üzere mevzulara dikkat çekmek.
Herkes için eşit haklar savunmak:
Tüm bireylerin sıhhat, eğitim, barınma ve çalışma haklarının korunmasını sağlamak.
Sosyal adalet için farkındalık yaratmak:
Kamuoyunun bilinçlenmesini sağlamak ve karar alıcıları harekete geçirmek.
Barışçıl ve adil bir dünya için çalışmak:
Toplumlar ortasında dayanışmayı artırarak sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek.
SOSYAL ADALETİN TEMEL PRENSİPLERİ NELERDİR?
Sosyal adaletin sağlanması için belirlenen dört temel prensip şunlardır:
Eşitlik:
Tüm bireylerin fırsatlara ve kaynaklara eşit formda erişebilmesi gerekir.
İnsan Hakları:
Yaş, cinsiyet, etnik köken yahut ekonomik durum fark etmeksizin herkesin temel hakları korunmalıdır.
Dayanışma:
Toplumsal birlik ve beraberlik güçlendirilerek, zayıf olan kümelerin desteklenmesi sağlanmalıdır.
Katılım:
İnsanların ekonomik, politik ve toplumsal süreçlere faal olarak iştiraki teşvik edilmelidir.
SOSYAL ADALETİN ÖNÜNDEKİ MANİLER NELERDİR?
Dünya genelinde birçok toplumu ve bireyi etkileyen toplumsal adaletsizlikler şu faktörlerden kaynaklanmaktadır:
Gelir dağılımı eşitsizliği:
Zengin ve yoksul ortasındaki uçurum giderek büyüyor.
Eğitimde fırsat eşitsizliği:
Kaliteli eğitime erişim her birey için eşit değil.
Cinsiyet ayrımcılığı:
Kadınlar ve erkekler ortasındaki fırsat eşitsizlikleri devam ediyor.
Sağlık hizmetlerine erişim zorlukları:
Düşük gelirli bireyler sıhhat hizmetlerinden gereğince faydalanamıyor.
Göç ve mülteci krizleri:
Savaşlar ve ekonomik krizler nedeniyle milyonlarca insan temel haklardan yoksun kalıyor.
Bu meselelerin aşılması için devletler, sivil toplum kuruluşları ve bireyler üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmelidir.
5. TOPLUMSAL ADALETİ DESTEKLEMEK İÇİN NELER YAPILABİLİR?
Bireysel ve toplumsal seviyede toplumsal adaletin sağlanması için şu adımlar atılabilir:
Eğitime takviye vermek:
Eğitim, toplumsal adaletin en değerli ögelerinden biridir. Okuryazarlık oranını artırmak ve eğitime erişimi kolaylaştırmak kıymetlidir.
Fırsat eşitliği sağlamak:
İş hayatında ve toplumsal ömürde her bireyin eşit fırsatlara sahip olması teşvik edilmelidir.
Sosyal yardımları artırmak:
Yoksulluk hududunda yaşayan bireyler için toplumsal yardım ve takviye programları oluşturulmalıdır.
Cinsiyet eşitliğini desteklemek:
Kadınların iş gücüne iştiraki artırılmalı ve toplumsal cinsiyet eşitliği sağlanmalıdır.
Sürdürülebilir kalkınmaya yatırım yapmak:
Ekonomik büyümenin herkes için adil olmasını sağlamak hedefiyle toplumsal projeler desteklenmelidir.