Türkiye, 6 Şubat 2023 tarihinde güne Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki zelzelelerle uyandı.
Kahramanmaraş’ın yanı sıra Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Diyarbakır, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, Adana, Malatya ve Elazığ’ı vuran büyük zelzelede 53 bin 537 kişi hayatını yitirdi.
“NEREDE YANLIŞ YAPILDI?”
İstanbul Planlama Ajansı (İPA) Lideri Buğra Gökce, toplumsal medya hesabından “Halkın parası ve bütçesiyle toplumsal konut yapılsaydı ne olurdu? Kaynaklar faal, hakikat, verimli ve halkın faydasına kullanılsaydı tablo nasıl değişirdi?” sorusunu sorarak yanıtladı.
Gökce, yaptığı paylaşımda şu tabirlere yer verdi:
“6 Şubat Günü, 11 vilayetimizde yaşayan 13 milyon vatandaşımızın etkilendiği, 500 binden fazla konutun yıkıldığı ve 50 binden fazla canımızı kaybettiğimiz büyük bir felaketi yaşadık.
Sesimi duyan var mı? 17 Ağustos’ta zelzelenin yerle bir ettiği bölgelerde bu cümle yankılandı. 6 Şubat’ta ise 17 Ağustos Depremi’nin o acılı sorusu yerini müthiş bir yardım feryadına bıraktı: Bizi kurtaracak yok mu?
Nasıl oldu da 24 koca yılda afete hazırlıkta , uyumda geriye gittik, inançlı korunma ve barınma hakkından olduk? Merkezi idarenin yanlış kararları, bilimsel ikazların dikkate alınmaması, AFAD’ın böylesi bir zelzele için hazırlıksız ve deneyimsiz olması, TSK’nın alana çıkmaması, toplumsal medyanın susturulması. En değerli neden ise yanlış bütçe kararları, plansız konut siyasetleri.
Ne olabilirdi? Yasal düzenlemelerle, zelzeleye güçlü binalarla, yenilemeyle, dönüşümle, sarsıntıda arama kurtarma grupları yetiştirerek, finans bularak ve gerçek kullanarak, akılcı ve bilimsel tanımlarla yaşadığımız ülkeyi halkımız için daha inançlı hale getirebilirdik.
Peki nerede yanlış yapıldı? 1999 Marmara Zelzeleleri sonrasında, 45 kanun ve 11 yönetmelik çıkarıldı. Devlet planlama Teşkilatı kapatıldı. Devletin aklı plansız kaldı. TOKİ’nin Hakları genişletildi.
“HARCANAN KAYNAKLARLA 3 MİLYON 481 BİN 179 KONUT ÜRETİLİRDİ”
Peki halkın parası ve bütçesiyle toplumsal konut yapılsaydı ne olurdu? Kaynaklar aktif, hakikat, verimli ve halkın faydasına kullanılsaydı tablo nasıl değişirdi?
Kur Muhafazalı Mevduat garabetiyle 48 milyar dolar milletten alındı, bir avuç zümreye verildi. Bu parayla 761 bin 904 konut üretilebilirdi.
Deprem Vergilerimiz Bakanın açıkladığı üzere duble yollara gitmeseydi 24 yılda Toplanan 39 milyar dolar ile 619 bin 47 toplumsal konut üretilirdi.
2024 Merkezi bütçenin faizi sarfiyatları için harcanan para 1 trilyon 254 milyar TL oldu. Ülke makûs yönetilip faiz bu maliyeti bu kadar yükseltilmese, bu parayla 568 bin 707 toplumsal konut yapılabilirdi.
2019 – 2022 ortasında Karayolları Genel Müdürlüğü’nün Kamu Özel İş birliği Projeleri Bütçesi 220 milyar TL oldu. Geçiş garantili yollara yani geçmediğimiz yol köprü tünellere Hazine tarafından ödenen parayla 99 bin 773 konut üretilebilirdi.
İmar Barışı ismi verilen İmar Affı ile toplanan 5,2 milyar Dolar Kanun’un münasebetinde belirtildiği üzere sarsıntı risklerini azaltmak için kullanılsaydı 82 bin 539 konut yapılabilirdi.
İstanbul’da 25 yıl boyunca 140 alanda rant operasyonları yapılmasaydı, üretilen 85 milyar dolar rantla halkımıza 1 milyon 349 bin 206 konut sunulabilirdi.
Toplamda harcanan bu büyük kaynaklarla 3 milyon 481 bin 179 konut üretilir, tüm Türkiye’de tüm konutlar afet güvenliğine kavuşur kimse tabutunda yaşamak zorunda kalmazdı!
Ülkemizin en kıymetli sorunu devletin bütçesinin nereye ve kime öncelikli harcandığıdır. Eski akıl bütçeyi ve kaynakları yalnızca kendi zümresine, kendi yandaşlarına ve kendi çıkarları doğrultusunda kullandı. Birileri kazandı Türkiye kaybetti.
Yeni akıl kaynakları 86 milyon ve geleceğimiz için kullanacak. Türkiye kazanacak 86 milyon kazanacak.”
📌 6 Şubat Günü, 11 ilimizde yaşayan 13 milyon vatandaşımızın etkilendiği, 500 binden fazla konutun yıkıldığı ve 50 binden fazla canımızı kaybettiğimiz büyük bir felaketi yaşadık.
📌SESİMİ DUYAN VAR MI? 17 Ağustos’ta depremin yerle bir ettiği bölgelerde bu cümle yankılandı. 6… pic.twitter.com/a9Agfo6PRt
— Doç. Dr. Buğra Gökce (@gokcebugra) February 5, 2025
