Japon zelzele uzmanı Yoshinori Moriwaki, Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen 6 Şubat zelzelelerinin ikinci yılı münasebetiyle değerlendirmelerde bulundu.

Türkiye’nin, 1999 zelzelesinde çok acı yaşadığını lakin 6 Şubat 2023’te gerçekleşen zelzelelere kadar çok fazla bir şey yapılmadığını belirten Moriwaki, “Sadece İstanbul’da biraz okullarda güçlendirme yapıldı. Ortada fazla bir sarsıntı de olmadı lakin 2023’te çok büyük acı yaşandı. Orta ara 4-5 büyüklüğünde zelzeleler Türkiye’nin her yerinde oluyor. Zelzele olunca ne oldu diye herkes merak ediyor. Fakat zelzeleye her vakit hazır olmak lazım. Japonya’da da Türkiye’de de sarsıntı oluyor lakin Japon insanları hazır oluyor. Büyük zelzele olursa bina çökmüyor, insan fazla kaybetmiyor. Türkiye’de de artık bunu yapmak lazım. Türkiye’de öncelikle büyük eza müsaadesiz bina çok var. Bunu devlet ve belediyelerin kentsel dönüşümle çözmesi lazım. Yeni müsaadesiz bina yapmamaya çalışmak, eski mevcut binalarda da düzeltme yapmak lazım” diye konuştu.

“MARAŞ’TAKİ SARSINTIDA EN FAZLA CESET GÖRDÜĞÜM YER MERDİVENLER OLDU”

Deprem eğitimiminin değerine de değinen Moriwaki, şunları kaydetti:

“Türkiye’de beşerler neden panik oluyor? Ne olduğunu bilmediği için problem oluyor. Mesela 2011’de Japonya’da Tokyo’da iki kişi maalesef balkondan atladı ancak Japon değillerdi. Yalnızca sarsıntı olunca bina çöküyor bilgisi var o yüzden eğitim çok değerli. Anaokuldan itibaren eğitim yapmak lazım. Ben zelzeleye nasıl hazır olunacağı, ömür üçgenin nasıl kurulacağı bunlarla ilgili kitap yazdım. Türkiye’de herkes genel olarak merdivenden kaçmaya çalışıyor. Maalesef Maraş’taki sarsıntıda en fazla ceset gördüğüm yer merdivenler oldu. Asansör kullanılmayacağı biliniyor fakat merdiven de kullanmamak lazım. Hiç kimse merdivenden kaçmaya çalışmayacak, orada kalacak. Japon’ya da beşerler tabela, fayans gelebilir diye sarsıntı sırasında binanın içine kaçıyor.

Yanlış söylemiyorum zira binalar insanı korumak için var. İç dekorasyondan kaynaklı bir şeyler düşebilme ihtimaline karşı masanın altında üçgen oluşturuluyor. Türkiye’de ise maalesef yüzde 50 müsaadesiz bina var. Bina çökebileceği için masanın yanında hayat üçgeni oluşturulmalı. İnsan susuz yalnızca üç gün yaşayabilir. Su varsa insan bir ay yaşayabilir. Onun için su olması lazım hayat üçgeni olarak yatağının yanında. Salonda koltuğun yanına şişe koymak lazım. Ayrıyeten her vakit bir tane çikolata, metal düdük ve tuz olmalı. Tuz niçin lazım şimdiye kadar duymadınız, insan iki hafta sonra birdenbire güç kaybı yaşıyor bu tuzsuzluktan oluyor. Tuz varsa biraz dilinize koyacaksınız. O yüzden benim her vakit yanımda su, çikolata, metal düdük ve tuz oluyor.”

“DEVLET, BELEDİYELER SARSINTI İÇİN BİRLİKTE HAZIR OLURSA YÜZDE 70 RİSK AZ OLUR”

Japon sarsıntı uzmanı Yoshinori Moriwaki, Türkiye ile Japonya ortasında zelzele hazırlık konusundaki farkları da anlattı.

“JAPONYA DUA ETMEDEN EVVEL TEDBİR ALIYOR”

“İki taraf da dua ediyor. Japonya, dua yapmadan evvel kesinlikle kendi yapabileceği meskeni uygun mi, konutunun tabanı uygun mi makus mü bunları araştırıyor. Sarsıntıya hazırlığını yapıyor. Lakin Türkiye’de hiçbir hazırlık yapılmadan dua yapılıyor. Türkiye’de zelzeleye hazırlık yapmak lazım.” diyen Yoshinori Moriwaki, devlet, belediyeler, şirketler ve aileler zelzele için daima birlikte hazır olursa riskin de yüzde 70 azalacağını, kaybedilen insan sayısının da azaltılabileceğini vurguladı.

Moriwaki, “Bunu biz yapıyoruz, Türkiye’de de artık yapmak lazım. Yalnızca herkes bize ‘Ne vakit ne büyüklükte zelzele olacak’ diye soruyor. Türkiye’ye de zelzelenin geldiğini kabul etmek lazım ve ona nazaran hazır olmak lazım. Kahramanmaraş’taki zelzeleden sonra 1 Ocak 2024’te Japonya’da 7.6 büyüklüğünde zelzele oldu. Kahramanmaraş’taki ikinci zelzele ile birebir büyüklükte. Kahramanmaraş sarsıntılarında 53 bin sayısı var lakin bana nazaran üç katından daha fazla. Esasen bakanın ağzından da kaçtı 130 bin diye. 53 bin olsun, Japonya’da tıpkı büyüklükte sarsıntıda 330 kişi kaybetti” tabirlerini kullandı.

MARMARA İÇİN KRİTİK UYARI

Ege bölgesinin zelzele riskine ait konuşan Moriwaki, “Ege bölgesinde ince, kısa çok fay çizgisi var fakat büyük zelzele beklemiyorum. Marmara bölgesinde 7,5 üzere büyük sarsıntı beklemiyorum. 6-6,5 büyüklüğünde sarsıntı olabilir” dedi.

Moriwaki, ayrıyeten Zelzele Yönetmeliği’nde 1998 yapılan değişikliğe değinerek, “2000 yılından sonraki binalar güzel ancak evvelki binalar, yumuşak yerse çok makus durumda olabilir. O denli yerlerde kentsel dönüşüm yapmak lazım. Binayı sıfırdan yapmak değil güçlendirme metodu de kullanılabilir” değerlendirmesini yaptı.

“DEPREM GELİYOR, ONU KABUL EDİP ONA NAZARAN HAREKET ETMEK LAZIM”

Japon zelzele uzmanı Yoshinori Moriwaki, zelzeleye her vakit hazırlı olunması gerektiğini vurgulayarak, “Herkes sarsıntı ne vakit, ne kadar büyüklükte olacak diye merak ediyor. Türkiye de Japonya da zelzele ülkesi. Zelzele geliyor, onu kabul edip ona nazaran hareket etmek, hazır olmak lazım. Daima birlikte hazır olunursa hasar yüzde 70 azalır. Yüzde 70 büyük sayı değil mi? O vakit daima birlikte hazır olmamız lazım” diye konuştu.