Mudanya kıyıları hafta sonu beyaz örtüyle kaplandı. Denizdeki kirlilik kıyıdan başlayarak 100 metre açığa kadar ulaştı.

Budo iskelesi yanındaki üzücü manzarayı izleyen yurttaşlar, “Kış olmasına karşın bu manzara bizi epey üzüyor. Olağanda denizin ısınmasıyla bir arada sıcak havalarda karşılaştığımız bir durumdu. Ocak ayının ortasında bu manzarayı görmek bizi epey üzüyor. Bu noktada yetkililerin bir an evvel deva bulması gerekiyor. Toplumsal medyada da gördüğümüz Nilüfer Çayı’nın müsilaja sebep olduğu söyleniyor. Yetkililerin bu noktaya da bir tahlil bulması gerekiyor. En uygun formda hizmet edeceklerini düşünüyorum” tabirlerini kullandılar.

MARMARA DENİZİ ALARM VERİYOR

Son devirde Marmara Denizi’nin 5 ila 25 metre derinliklerinde yine görülen müsilajın neden oluştuğu hakkında çalışmalar yapan uzmanlar 3 ana neden üzerinde durdu.

İklim değişimine bağlı su sıcaklığındaki artış, taban sularının sıcaklıklarında gözlenen homojenlikle karakterize olan kararlı durağanlık ve Marmara Denizi’ne noktasal ve yayılı kaynaklardan ulaşan kirlilik yani azot ve fosfor yükünün yüksekliği nedenlerinin müsilaj oluşumunun ana temelleri olarak görüldü. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Sarı, Bursa’nın değerli su muhtaçlığını karşılayan Nilüfer Çayı’nda araştırmalarda bulundu. Nilüfer Çayı’nın 3 stratejik noktasında çalışmalar yapan Prof. Dr. Sarı, oksijen ölçüsü 0,14-1,12 mg/l olarak ölçü. Nilüfer Çayı’nın şu an prestijiyle 4. sınıf su kalitesine sahip olduğunu ve acil hareket planı oluşturulması gerektiğini vurguladı.

Sarı, ayrıyeten ziraî sulama yapılmasının da önlenmesi gerektiğini söz etti.

Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Sarı yaptığı açıklamada, “” sözlerini kullandı.

“MÜSİLAJIN FELAKET BOYUTUNA ÇIKMASINI ÖNLEMENİN TEK YOLU…”

Marmara Denizi’nde müsilaj tehlikesinin önüne geçmek için öncelikli olarak Nilüfer Çayı’nın temizlenmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Mustafa Sarı, “Tüm istasyonlar birlikte değerlendirildiğinde Uludağ eteğinde, kentin girişinde pak su bölgesinde ölçülen 16,2 mg/l çözünmüş oksijenin, kentin içinde yaklaşık 30 km yol aldıktan ve irili ufaklı atık kanalına dönüşmüş akarsuları bünyesinde toplayarak kenti terk ederken Balat Köprüsü istasyonunda neredeyse büsbütün tükendiği, 0,14 mg/l bedeline düştüğü görülmektedir. Müsilajın tekrar ortaya çıktığı ve bütün Marmara Denizi’nin 5-25 m derinliklerini örümcek ağı üzere sardığı şu günlerde müsilajın neden kaynaklandığına ait soru tüm kamuoyunu meşgul etmektedir. Müsilaj oluşumuna onlarca faktör katkı sağlasa da üç tetikleyici bir ortaya geldiğinde felaket boyutunda müsilaj ortaya çıktığı artık bilinen bir durumdur. Bu üçlü tetikleyicinin birincisi kuşkusuz iklim değişimine bağlı su sıcaklığındaki artış, ikincisi deniz kurallarında bilhassa yüzeyle taban sularının sıcaklıklarında gözlenen homojenlikle karakterize olan kararlı durağanlık, üçüncüsü ise Marmara Denizi’ne noktasal ve yayılı kaynaklardan ulaşan kirlilik yani azot ve fosfor yükünün yüksekliğidir.

Deniz suyu sıcaklıklarını ve deniz koşullarındaki kararlı durağanlığı denetim etmek mümkün olmadığına nazaran temelinde müsilajın felaket boyutunda ortaya çıkmasını önlemenin tek yolunun Marmara Denizi’nin kirlilik yükünün azaltılmasından kaynaklandığı açıktır. Bu günlerde Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından başlatılan denetimler ile belediyelere yönelik yapılan ikazlar geç de olsa yerindedir ve değerlidir. Lakin yapılan ölçümlere nazaran Nilüfer Çayı kirlenmiş 4. sınıf sulara sahip bir atık kanalı işlevi üstlenmiştir. Bu durum kabul edilemez. Her ne kadar vakit zaman yapılan toplantılar ve aksiyon planlarında Nilüfer Çayı’nın 2. sınıf su kalitesine kavuşturulması hedeflenmiş olsa da şimdiye kadar kayda kıymet bir düzgünleşme sağlanamadığı açıktır” dedi.

“NİLÜFER ÇAYINI’NDA ZİRAÎ SULAMANIN ÖNÜNE GEÇİLMELİ”

Nilüfer Çayı’nın kurtarılması için yapılması gerekenleri sıralayan Prof. Dr. Sarı, “Bölgede her gün yenisi faaliyete başlayan OSB’ler, kaçak evsel ve endüstriyel deşarjlar, ferdî sanayi tesisleri, ağır hayvansal ve bitkisel üretim işletmeleri ile besin sanayisinin mevcudiyeti dikkate alındığında Nilüfer Çayı için tedbirlerin hemen alınması bir zorunluluktur. Çayın uzun yıllar kurak mevsim ortalama debisi dikkate alınarak, çaya deşarj edilecek toplam azamî yükler yine belirlenmelidir. Sorun tek başına organik kirlilikten kaynaklamadığı için yalnızca azot-fosfor sınırlaması kâfi olmayacaktır. Azot-fosforun yanında kesinlikle ağır metal, tuzluluk ve renk parametrelerini de kapsayan yeni bir deşarj kısıtlamasına gidilmesi kuraldır. Nilüfer Çayı halihazırda 4. sınıf su kalitesine sahiptir. Yani çok kirlenmiş bir sudur. Bu türlü sular ziraî sulamaya uygun değildir. Halbuki müşahedeler esnasında sayısız su motoruyla su çekilerek sulama yapıldığı görülmüştür.

Nilüfer Çayı’nın ziraî sulama hedefiyle kullanımı, su kalite sınıfı güzelleşinceye kadar derhal önlenmelidir. Halihazırda Nilüfer Çayı’na atık deşarj eden bütün işletmeler aşikardır. Nilüfer Çayı’nın mevcut durumu debiden bağımsız olarak ruhsat koşullarındaki taahhütlere uyulmadığını göstermektedir. Kontrollerle bu işletmelerin vakit geçmeden Nilüfer Çayı’nı kirletmeleri önlenmelidir. Nilüfer Çayı için tüm tarafların iştirakiyle yeni bir Acil Aksiyon Planı hazırlanmalı, uygulama mühleti belirtilmeli ve uygulamalar herkes tarafından şeffaf olarak izlenebilmelidir. Nilüfer Çayı’nın kirlilikten kurtarılması için merkezi idare, mahallî idare, özel dal, sivil toplum kuruluşları ve vatandaşların topyekûn iş birliği yapması şarttır” sözlerine yer verdi.