Özel okul fiyatlarındaki artış tartışmaları sürerken, Milli Eğitim Bakanlığı “fahiş fiyat” talep eden kimi özel okullara soruşturma başlatıldığını duyurdu.
Özel Okullar Derneği Başkanı Zafer Öztürk, BBC Türkçe‘ye fiyatlardaki artışı kıymetlendirdi, tenkitlere karşılık verdi.
2025-2026 eğitim öğretim periyodunda özel okulların orta sınıflardaki resmî artış oranı yüzde 54,8 olarak belirlendi.
Bazı okullarda yasal artış sonu aşılmasa bile, okul fiyatlarının yıllık 700-800 bin liraya ulaştığı, kimilerinin 1 milyon TL ve üzerine çıktığı görüldü.
Şu ana dek açıklanan sayılara nazaran, Eylül 2025’te başlayacak yeni eğitim öğretim devrinde özel okulların yıllık fiyatı 300-350 bin liradan başlayıp 1– 1,5 milyon liraya kadar çıkabiliyor.
BBC Türkçe’ye konuşan Türkiye Özel Okullar Derneği (TÖZOK) Başkanı Zafer Öztürk, yasal hududun üzerinde artırım yapmanın mümkün olmadığını, velilerin kendi bütçelerine nazaran okul belirleme özgürlüğü olduğunu söylüyor.
İyi tanınan vakıf okulları ve kolejler de dahil 1.500 üyesi bulunan TÖZOK, kesimin kıymetli bir kısmını temsil ediyor.
“OKULLARIN KAPISINDA KAYIT KUYRUĞU VAR”
Öztürk, özel okulların yasal hududu keyfi olarak aşıp fiyat artışı yapamayacağını, aksi halde MEB’in gereğini yapacağını savunuyor.
Özel okullara yöneltilen “fahiş fiyat” tenkitlerine karşı ise velilerin seçme özgürlüğü olduğunu kaydediyor.
Bütün özel okulların fiyatlarının 1 milyon olduğuna dair medyada ve kamuoyunda algı yaratıldığını, bahsi geçen okul sayısının 25-50’yi geçmediğini ve bu okulların kapısında “kayıt kuyruğu” olduğunu söylüyor:
“On iki bin özel okul ortasında 1 milyon – 1,5 milyon fiyatlı okulların sayısı 25-30, bilemediniz 50’dir. Kaldı ki bu okullar imtihanla öğrenci alırlar, kontenjanları sonuna kadar doludur ve velilerimiz kapılarında kuyruğa girer.”
Öztürk, bugün devlet okulunda okuyan bir öğrencinin devlete maliyetinin bile yıllık neredeyse 200 bin TL olduğunu belirtiyor:
“Eğer velilerimiz özel okul fiyatlarının çok kıymetli olduğunu düşünüyorlarsa, kayıt özgürlükleri var. Fiyatları yüksek bulan velinin, kendisine öteki bir okul bulması gerekir. İllaki kendi bütçelerine nazaran diğer bir kurum vardır diye düşünüyorum.”
“Ayrıca kurumlar, velisinden alamayacağını düşündüğü bir sayısı açıklamaz. Ya da kesinlikle bu sayı için destekleri vardır. Veli bu destekleri da okula sorabilir.”
‘ÖZEL OKULLAR GÜNAH KEÇİSİ İLAN EDİLİYOR’
Özel okulların eğitim ve gereç fiyatları, senede bir defa, bir sonraki eğitim öğretim yılını kapsayacak formda belirleniyor.
Hiçbir özel kesimde bulunmayan düzenlemelerin özel okullar dalında uygulandığını söyleyen Öztürk, bu sebeple pandemiden bu yana 2 bin 500 okulun kapandığını söylüyor.
2021-2022 ve 2023 yıllarında; işçi masrafları yüzde 480 artarken, özel okul fiyatlarının artırım kısıtlaması sebebiyle yüzde 260 arttığını belirtiyor.
Öztürk, 2023-2024 eğitim öğretim yılında büyükşehirlerdeki özel okullara talepte yüzde 10-15 civarında düşüş görüldüğünü, Anadolu’daki özel okullarda bu oranın daha yüksek gerçekleştiğini söylüyor.
“ÖZEL OKULLAR SEBEP DEĞİL SONUÇTUR”
Ancak 2025-2026 periyodunda, tüm fiyat tenkitlerine karşın, talepte rastgele bir düşüş beklenmediğini kaydediyor:
“Mevcut ekonomik krizin sebebi biz değiliz. Özel hastane fiyatlarına rastgele bir reaksiyon yokken, özel okullara neden ortak bir müdahale var, anlamakta önemli zahmet çekiyorum.”
“Haksız olan ve sistemi suistimal eden kurumlar kesinlikle olmuştur. Ne yazık ki son yıllarda yalnızca kâr maksadıyla bu kesime girenler oldu. Bugün yaşadığımız bu krizi biraz da bundan ötürü yaşıyoruz. Veliler okul seçerken, kesinlikle okulun öğretmeniyle görüşsünler. Okulun öğretmeni gülümseyebiliyor mu, ona baksınlar.
“Ama özel okulların medyada daima fiyat artışları üzerinden günah keçisi ilan edilmesi kabul edilemez. Okulların önemli bir kısmı, bu ekonomik krizler periyodunda kendi üstlerine düşeni yaptılar.”
Öztürk ayrıyeten, yıllar içinde özel okullara artan talebin de mevcut eğitim sisteminin bir sonucu olduğunu söylüyor:
“Neden özel okulları tercih ediyoruz? Sistemde 18,5 milyon öğrenci var. Bunun yalnızca 1,5 milyonu özel okullara gidiyor. Özel okullar gündemi büsbütün işgal ederken, 17 milyonla ilgili hiçbir şey konuşulmuyor. Özel okullar bir sebep değil, sonuçtur.”
“ÖĞRETMEN MAAŞLARI, EĞİTİM PROGRAMLARI, KİRA, BAKIM VE VERGİLER”
Özel okullara getirilen tenkitlerden biri, uzun ve ağır çalışma saatlerine rağmen taban fiyat ve civarında seyreden öğretmen maaşları.
Özel Sektör Öğretmenleri Sendikası, 2024 yılının Mayıs ayında günlerce TBMM önünde taban maaş ve garantili çalışma talepleri için eğitim nöbeti tutmuştu.
Öğretmenlerin eğitim nöbeti, 26 Mayıs’ta Ankara’daki sert polis müdahalesinin akabinde çeşitli kentlere yayılmıştı.
Öztürk, özel okulların en büyük sarfiyatını yüzde 65-70 oranında öğretmen ve çalışan maaşlarının oluşturduğunu söylüyor.
📣 Asgari ücret düzenini kabul etmiyoruz!
Taban Maaş hemen!⛔️ Yeni asgari ücretin açıklanmasıyla birlikte taban maaş talebimiz ve onun hayata geçme zorunluluğu bir kez daha tescillendi. Eğitim Nöbeti sonrasında devam eden görüşmelerde alınan mesafe, artık somut bir… pic.twitter.com/frdDNBHSL5
— Özel Sektör Öğretmenleri Sendikası (@ogretmensendika) December 24, 2024
TÖZOK’a kayıtlı okullarda ise öğretmenlerin en az kamudaki denkleri kadar maaş aldıklarını ekliyor:
“Gelecek sene kendi bölgemdeki öğretmenlerin [İstanbul] resmi okul dengi altında maaş almayacağını düşünüyorum.”
“Hali hazırda bu sene bile bizim okullarımızdaki öğretmen maaşları, kamudaki maaşların mutlaka altında değil.”
“Geçmişte, özel okul fiyatlarına getirilen kısıtlamalardan dolayı öğretmenlerimize hakkı olan fiyat artışını veremedik. Bu yüzden kapanan okullar da oldu.”
“O devir [kısıtlamaları destekleyen] velileri uyardık, kurumların öğretmenlere emeğinin karşılığını veremeyeceğini söyledik, ilgilenmediler.”
Öztürk’e nazaran öğretmenlerin maaşlarının yanı sıra okullarda kullanılan eğitim programları, öğretmenlere verilen eğitimler, binaların bakım ve kiraları ve yüksek vergiler de masraf kalemlerini oluşturuyor.
Öztürk, maaşlar konusunda özel okulların üzerindeki vergi yükünün kamudan çok daha fazla olduğunu söylüyor:
“Bizim öğretmenlerimizin maaşı, devlet okullarındaki maaşlara nazaran yüzde 40 daha fazla vergi dilimi içeriyor.”
“Bugün net 35 bin lira maaş alan bir öğretmenin özel okullara 52 bin TL brüt maliyeti varken, devlette birebir maaşı alan öğretmenin devlete maliyeti aşağı üst 42 bin TL.”
MEB’DEN ‘FAHİŞ FİYAT’ SORUŞTURMASI
MEB’in 20 Ocak’ta yaptığı açıklamaya nazaran, fahiş fiyat artışı yaptığı tespit edilen kimi özel okullara inceleme soruşturma başlatıldı.
Bazılarının “etüt, kitap-kırtasiye, kıyafet ve yemek ücreti” ilanlarının da ilgili mevzuatlara muhalif oranlarda olduğu kaydedildi.
Açıklamada, hangi okullara soruşturma başlatıldığı belirtilmedi.
Bakanlığın bilişim sisteminde (MEBBİS) yer alan son iki yıla ilişkin bilgileri incelendiği kaydedildi.
Bu kapsamda, “yasal hududun üzerinde artış talebinde bulunan, kademe başlangıç sınıflarına fahiş fiyat uygulayan ve eğitim dışındaki hizmetleri almaları için velileri zorlayan özel okullar” belirlendi.
Açıklamada ayrıyeten, ilgili kanun unsuruna nazaran, özel okulların “sadece kâr emelli faaliyet gösteremeyecekleri” hatırlatıldı.
Özel okulların fakat sundukları eğitimin niteliğini artırmak ve yatırımlarının devamına imkan sağlamak gayesiyle fiyat belirleyebilecekleri kaydedildi.
“FAHİŞ ARTIŞ SÖZÜ MUĞLAK”
Özel okullar orta sınıflardaki artış fiyatı için yasal hudut uymak zorundayken, kademe başlangıç sınıflarında (okul öncesi 1, 5 ve 9. sınıflar) istedikleri fiyatı belirleyebiliyorlardı.
MEB 3 Ocak’ta ilgili yönetmelikte değişiklik yapmış, “Okullar tarafından kademe başlangıçları için belirlenen tahsil fiyatlarında fahiş oranda artış yapılamaz” kararı getirilmişti.
Ancak eğitimcilere nazaran düzenlemedeki “fahiş artış” sözü muğlaklık içeriyor.
Bakanlık ayrıyeten 27 Ocak’ta, özel okulların velilerden “genel gider” ve “diğer ücretler” ismi altında ek fiyat talep edemeyeceğine dair tüm vilayetlere yazı gönderdi.
Bakanlığın açıklamasında, kimi okulların 2025-2026 devri için velilerden ek fiyat talep eden bu uygulamasının ilgili kanunlara muhalif olduğu belirtildi.
Yazıda, okulların muhakkak bir hizmetin karşılığı olmayan hiçbir fiyatı tespit ve ilan edemeyeceğ uyarısı yapıldı.
