Çin merkezli şirket DeepSeek’in düşük maliyet ve sonlu bilgisayar gücüyle geliştirdiği yapay zeka modelinin, şahsî dataların korunması ve fikri mülkiyete dair yarattığı kuşkulara karşın önde gelen teknoloji şirketleri tarafından benimsendiği gözleniyor.

ABD’li teknoloji şirketleri Nvidia, Microsoft ve Amazon, üçüncü tarafların kullanımına yönelik sistem ve platformlarında Çinli yapay zeka uygulamasına yer vereceklerini duyurdu.

Dünyanın en büyük çip geliştiricisi Nvidia, DeepSeek’in akıl yürütme modeli “R1″i, “Ağ Bilgi Modeli” (NIM) ismini verdiği, yapay zeka modellerini bulut, data merkezi ve çalışma istasyonlarına kurmak için araç ve uygulamalar sağlayan hizmetine entegre edeceğini açıkladı. Yapılan açıklamada modelin, “son teknoloji akıl yürütme kabiliyetleri, yüksek çıkarım aktifliği ile mantıksal çıkarım, tümevarım, matematik, kodlama ve lisanı manaya vazifelerinde ileri derece doğruluk sağladığı” kaydedildi.

Çinli şirket DeepSeek’in düşük maliyetle geliştirdiği yapay zeka uygulaması, büyük yatırımlarla dala hakim olan Amerikalı şirketlerin geliştirdiği modellerden daha güzel performans göstermesi, teknoloji dünyasında sarsıcı tesir yaratmıştı.

Düşük bütçe ve sonlu bilgisayar gücüyle açık kaynak kodlu Büyük Lisan Modeli’ni (LLM) geliştiren DeepSeek, bu alanda milyarlarca dolar harcayan teknoloji şirketlerinin maliyetli yatırımlarını sorgular hale getirirken, ABD borsalarında başta Nvidia olmak üzere teknoloji paylarının bedel kaybetmesine yol açmıştı.

Microsoft, mümkün fikri mülkiyet ihtilafına karşın platformlarını DeepSeek’e açtı

DeepSeek’in rakibi OpenAI’ın destekçisi Microsoft da bilişim platformu Azure ile web tabanlı kodlama platformu GitHub’da “DeepSeek R1″e dayanak sağlayacağını, müşterilerine Microsoft’un yapay zeka uygulaması Copilot+ yüklü bilgisayarlarda “R1” ile yapay zeka uygulamaları geliştirmelerine müsaade vereceğini açıkladı.

Microsoft’un desteklediği yapay zeka şirketi OpenAI, DeepSeek’in “V3” ve “R1” modellerini eğitmek için kendisine ilişkin ChatGPT’yi müsaadesiz kullandığını argüman etmişti. Şirket yetkilileri, DeepSeek’in küçük bir modeli eğitmek için daha büyük modelin kullanıldığı “damıtma” ismi verilen sistemden faydalandığını ileri sürmüştü.

Microsoft ve OpenAI’ın, DeepSeek’in müsaadesiz bir uygulama arayüzü yaratarak açık kaynak kodlu olmayan GPT modellerini kullanıp kullanmadığının soruşturulduğu belirtilmişti.

Microsoft’un kendisinin de dolaylı taraf olduğu muhtemel fikri mülkiyet ihtilafına karşın uygulamaya platformlarında yer vermesi dikkati çekti. E-ticaret devi Amazon da “Amazon Web Hizmetleri” ismini verdiği platformda kullanıcıların “DeepSeek R1” ile uygulamalar geliştirmesine imkan sağlayacağını duyurdu.

Çip denetimleri, ferdî bilgilerin korunması

Bu arada ABD Ticaret Bakanlığı, DeepSeek’in ABD’nin Çin’e çip ihracatına yönelik kısıtlamalarını ihlal edip etmediğinin araştırılacağını duyurdu. DeepSeek’in kurucusu Liang Vınfıng, 2023 yılında Çin’de yayın yapan bir internet sitesine verdiği mülakatta, ABD’nin Çin’e ihracatına kısıtlama getirmesinden evvel yapay zeka sistemlerinin eğitilmesinde kullanılan 10 bin adet Nvidia A100 çipi satın aldığını belirtmişti.

Liang, ayrıyeten diğer bir mülakatında, “DeepSeek V3” modelinin eğitiminde ABD’li çip üreticisi Nvidia’nın, Çin’e yönelik ihracat kısıtlamalarına uymak için tasarladığı daha düşük teknolojili H800 grafik işlemci üniteleri (GPU) kullanıldığını söz etmişti.

Kişisel bilgilerin işlenmesi ve bilgi güvenliğine ait tasalar, DeepSeek’e yönelik soru işareti yaratan bir diğer bahis olarak görülüyor. Çinli şirket, farklı ülkelerdeki düzenleyici kurumların ferdî dataların korunması talepleriyle karşı karşıya bulunuyor.

İtalya, kendi vatandaşlarının ferdî bilgilerini işlemesini önlemek maksadıyla şirketin yapay zeka uygulamasına erişimi durdururken, ortalarında İrlanda, Fransa ve Güney Kore’nin olduğu ülkeler, ferdî bilgi siyasetine dair soruşturmalar başlattı.

ABD Kongresi’ne Çin’de geliştirilen yahut üretilen yapay zeka teknolojisi ve fikri mülkiyetinin ithalatının yasaklanmasını talep eden bir yasa tasarısı sunulurken, ortalarında ABD Donanması, NASA, Kongre ofislerinin olduğu resmi kurumlar, çalışanlarına DeepSeek eserlerini kullanmaktan kaçınma talimatı verdi.

Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan da, DeepSeek’in geliştirdiği yapay zeka uygulamasının Çin menşeli bir eser olması nedeniyle hudut çok enformasyon güvenliği riski taşıdığı gerekçesiyle resmi kurumlarda kullanımını yasakladı.

DeepSeek

Çin’de High-Flyer Capital Management fonunun desteklediği DeepSeek, başka yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1’i, 20 Ocak’ta piyasaya sürmüştü.

Dünya çapında kısa müddette ağır formda kullanılmaya başlanan yapay zeka modeli, uygulama mağazalarında ABD merkezli ChatGPT’yi de geride bırakarak, en fazla indirilen yapay zeka uygulaması olmuştu.

Çinli şirketin düşük maliyetli bir yapay zeka modeli çıkarması, başta ABD olmak üzere Batılı şirketlerin daldaki hakimiyetine ve bu alanda yaptığı büyük harcamalara ait kuşkuları artırırken, global piyasalarda teknoloji payları öncülüğünde satış baskısına yol açmıştı.