Unlu besinlerde ve tahıl eserlerinde beyazlatıcı ve hamur yapısını güçlendirici olarak kullanılan azodikarbonamid (E927a) hakkında değerli açıklamalarda bulunan Beslenme ve Diyetetik Kısmı Öğr. Gör. Sinem Erdin, besin katkı hususlarının kullanım dozlarının deneysel çalışmalarla sıhhate ziyan vermeyecek formda belirlendiğine dikkat çekti.
Erdin, “Gıda katkı hususları, besinlere uygulanan ısıl süreçler ve insan metabolizmasındaki enzimatik faaliyetler sonucu farklı bileşiklere dönüşebilir” dedi.
BÖBREK VE KARACİĞER İŞLEVLERİNE ZİYAN VEREBİLİR
Azodikarbonamitin dönüşüm sürecinde ortaya çıkan semicarbazide (SEM) isimli bileşiğin toksik tesirlerine değinen Erdin, “Hayvan çalışmalarında, tümör büyütücü tesiri olduğu görülmüş. 2020’de Nijerya’da yapılan bir çalışmada ise farelerde böbrek ve karaciğer işlevlerinin olumsuz etkilendiği tespit edilmiştir. Bu nedenle Avrupa Besin Güvenlik Otoritesi ve Kodeks Alimentarius bu hususun kullanımına sıcak bakmıyor” sözlerini kullandı.
BAZI ÜLKELERDE KULLANIMI SERBEST
ABD Besin ve İlaç Dairesi (FDA) ve onun regülasyonlarını benimseyen ülkelerin azodikarbonamid hakkında farklı bir görüş benimsediğini belirten Erdin, “FDA, bu hususun beşerler tarafından alınan dozlarının hayvan çalışmalarındaki dozlarla kıyaslandığında çok düşük olduğunu ve mevcut araştırmaların yetersiz olduğunu savunarak kullanımına müsaade veriyor. Bu nedenle Amerika, Kanada, Nijerya ve Suudi Arabistan üzere ülkelerde kullanılabiliyor” dedi.
TÜRKİYE’DE YASAK, LAKİN MARUZİYET DEVAM EDİYOR
Azodikarbonamid Türkiye’de yasak olsa da ithal eserler ve fast food zincirleri aracılığıyla bu unsura maruz kalınabileceğini belirten Erdin, tüketicileri etiket bilgilerini dikkatlice okumaları konusunda uyardı:
“İthal eserlerin etiketlerinde ‘ADA’ yahut E927a kodu yer alıyorsa, bu katkı hususunun kullanıldığı anlaşılabilir. Ayrıyeten yurt dışına seyahat eden bireyler de bu tıp besinlere dikkat etmelidir.”
FAST FOOD TÜKETİMİNDE DAHA BÜYÜK TEHLİKELER VAR
Fast food eserlerindeki katkı unsurlarından telaş edilmesi gerektiğini lakin asıl önceliğin trans yağ, doymuş yağ, şeker ve tuz içeriğine verilmesi gerektiğini belirten Erdin, “Fast food eserlerinin yüksek yağ, şeker ve tuz içeriği; diyabet, kalp hastalıkları ve hipertansiyon üzere kronik hastalıkların yanı sıra kimi kanser tiplerinin riskini artırıyor. Bu nedenle en sağlıklı yaklaşım, fast food tüketimini mümkün olduğunca azaltmaktır” halinde konuştu.
