Küresel literatürde diyalog esnasında 5 saniyenin üzerindeki duraksama ve sessizlikleri tanımlamak için kullanılan ‘awkward silence’ Türkçe karşılığıyla ‘garip sessizlik anları’, yeni araştırmalardan biriyle mercek altına alındı.

İngilizce özel ders platformu Preply’nin Türkiye’nin de dahil olduğu 21 ülkede 26 bin 719 iştirakçiyle gerçekleştirdiği araştırma, sessizliklerin dünya çapında ortalama 6,8 saniyeden sonra garipleşmeye başladığını ortaya koydu.

SİVİŞOĞLU: KİMİ SESSİZLİKLERİN ‘GARİP’ HİSSETTİRMESİ, AVCI-TOPLAYICI TOPLUMLARA KADAR UZANIYOR

Araştırmaya ait değerlendirmelerini paylaşan Preply Avrupa Bölge Müdürü Mustafa Ali Sivişoğlu, “Sosyal bilimci Ty Tashiro’ya nazaran toplumsal etkileşimlerde yaşanan sessizlikler esnasında beynimizin ‘kaç ya da savaş’ merkezi olan amigdala kısmında alarm zilleri çalmaya başlıyor. Birtakım sessizliklerin ‘garip’ hissettirmesi, avcı-toplayıcı toplumlara kadar uzanıyor. Global bir fenomen olan bu sessizliklerin hangi toplumda ne ölçüde ve ne kadar müddette rahatsızlığa sebep olduğu ise lisanın ritmine, melodisine ve lisanla ilişkilenen kültüre nazaran şekilleniyor. Online yabancı lisan kursları sunan Preply olarak, lisan ve kültür araştırmalarımızın en yenisinde garip sessizlik kavramına odaklandık” dedi.

‘ÖZELLİKLE BAYANLAR BU DURUMDAN ERKEKLERE KIYASLA DAHA FAZLA RAHATSIZLIK DUYUYOR’

İngilizcede awkward silence olarak isimlendirilen ve literatüre de geçen bu durumun bir rahatsızlık ögesine dönüşmesi için Brezilya’da 5,5 saniyenin kâfi olduğunu gösteren araştırma, Tayland’da bu mühletin 8,1 saniyeye kadar uzayabildiğini ortaya koydu. Türkiye’de bir sessizliğin rahatsızlık ögesi haline gelmesinin ortalama 6,6 saniye sürdüğünü söyleyen Mustafa Ali Sivişoğlu, “Türkler en çok işyerlerinde yöneticilerle yaşadıkları garip sessizlik anlarından rahatsızlık duyuyor. Bilhassa bayanlar bu durumdan erkeklere kıyasla daha fazla rahatsızlık duyuyor. Öte yandan Z jenerasyonuna mensup 16-24 yaş aralığındaki bireyler, rastgele bir durumda yaşanan meçhul sessizlik anlarından daha fazla rahatsızlık duyuyor. Bu da bir bakıma garip sessizliklerin rahatsız edici boyutunun beşere ilişkin çok temel bir noktaya, kabul edilmeme tasasına uzandığını doğruluyor. Yaş ilerledikçe toplumsal kabule yönelik beklentiler azalıyor ve dertler hafifliyor; tam da bu sebepten Baby Boomer jenerasyonu sessizlik anlarında kaygılanmıyor” diye konuştu.

‘EN GARİP SESSİZLİK BİRİNCİ BULUŞMALARDA YAŞANIYOR’

Araştırma kapsamında Türkiye’den bin 1 kullanıcıya hangi sessizlik durumlarının en rahatsız edici sonuçlara sebep olduğunun da sorulduğunu belirten Mustafa Ali Sivişoğlu, “İlk buluşmalar, yüzde 38’lik oranla başı çekiyor. Bu durumu topluluk önünde konuşma yüzde 35’lik bir oranla, partnerle değerli bir bahiste tartışma ise yüzde 30,7’lik bir oranla izliyor. Öte yandan yabancılarla gündelik sohbetler ve asansör üzere sıkışık alanlarda yaşanan sessiz anlar da pek çok iştirakçiyi endişelendiriyor. Z nesli en çok cenazelerde, birinci buluşmalarda ve topluluk önünde rahatsızlık duyarken, 1946-1964’lü yıllar ortasında doğan bireylerin sessizliklerden en çok çekindiği durumların başında topluluk önünde konuşma geliyor. Olağan koşullarda bir konuşmada duraksama anları yarım saniye kadar olur. Öbür deyişle bir nefes mühleti kadar boşluklar konuşmanın akıcılığı açısından kabul edilebilir bir vakit dilimi olarak görülüyor. Lakin bu müddet uzadıkça hangi cinsiyetten ya da yaş kümesinden olursa olsun, rastgele bir ortamda gerilim düzeylerini direkt artırabiliyor” tabirlerini kullandı.

‘DİL RİTMİYLE VE KÜLTÜRÜYLE ÖĞRETİYORUZ’

Bu sessizlik anlarını sona erdirmenin dolgu sözler kullanmak, iltifat ederek soru sormak üzere çeşitli prosedürleri olduğunu da vurgulayan Preply Avrupa Bölge Müdürü Mustafa Ali Sivişoğlu, son olarak şunları söyledi:

“Özellikle yabancı lisan konuşma baskısı altındaki kimseler, bu üzere garip sessizlik anlarında daha fazla bunalabiliyor. Biz bu noktada ana lisanını konuşan binlerce yabancı lisan öğretmeninin eşliğinde, lisanı kültürü ve ritmiyle birlikte öğrenme imkanı sunuyoruz. Yabancı lisanı kitaptan standart bir müfredatla değil, gereksinimlerine uygun bir ders programıyla diyalog kurarak, etkileşimle öğrenen öğrenciler, İngilizce filler words olarak anılan dolgu sözleri de gündelik konuşma pratiklerinin bir modülü haline getiriyor. Örneğin İngilizce konuşma pratiği esnasında ‘Well’, ‘So’, ‘Anyway’ üzere sözler de öğrencilerin dağarcıklarına organik bir biçimde yerleştiriliyor. Bu sayede hem lisan tahsili fonksiyonunu buluyor hem de öğrencilerin yabancı lisan kurslarına karşı önyargıları ortadan kalkıyor. Preply olarak lisan ve kültürle ilgili araştırmalarla, lisanın hayatın içinden bir kavram olduğunu ortaya koymaya ve yabancı lisan öğrenmek isteyenleri cesaretlendirmeye odaklanıyoruz.”