BBC Mısra Öz ve Pervin İpekçioğlu Türkiye, Mısra Öz’ü 2018 yılında dokuz yaşındaki oğlu Arda’nın hayatını kaybettiği Çorlu tren kazasıyla tanıdı.
Öz, o günden beri yedisi çocuk 25 kişinin vefatına neden olan kazanın mahkemesini adım adım takip ediyor.
Kazanın ana nedenlerinden birinin Kapıkule – İstanbul ortasında tren raylarının bakımının ihmal edilmesi olduğu mahkeme kayıtlarına geçti.
Öz bu nedenle kaza sonrasındaki isimli süreci “ihmal cinayeti davası” olarak tanımlıyor.
Bolu Kartalkaya’da 36’sı çocuk 78 kişinin öldüğü Grand Kartal Otel yangınını da bu hislerle izlediğini söylüyor.
“Biz bu ülkede inançta değiliz. Birinci duyduğumda hissettiğim duygu buydu” diyor:
“İhmal cinayetiyle karşı karşıyayız ve bu cinayetler gün geçtikçe artıyor. Hiç kimse sorumluluk almıyor, hiç kimse ceza almıyor.”
21 Ocak’taki Kartalkaya yangınıyla ilgili şu ana kadar ortalarında otel sahipleri ve belediye yetkililerinin de olduğu 19 kişi tutuklandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 3 Şubat’ta “Acımız da öfkemiz de hala çok büyük” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan “Bir gecelik hasılatını ‘masraf olur’ diyerek yangın önlemlerine harcamayan aç gözlüler başta olmak üzere ihmali olan kim varsa tek tek hesap sorulacaktır” dedi.
Kartalkaya’da yakınlarını kaybeden aileler de bir ortaya gelerek kendi hukuk uğraşlarını başlatmak için görüşmelere başladı.
‘GÜNLERCE, HAFTALARCA NÖBET TUTTUK’
Ancak ihmal davalarını yaşayan aileler yasal sürecin uzun ve meşakkatli olduğuna dikkat çekiyor.
Mısra Öz, tren kazasından sonra açılan davada birinci basamakta dört alt seviye memur sanığın yargılandığını söylüyor.
“Bunu 13 sanıklı bir dava evrakı haline getirebilmek için çok emek verdik” diyen Öz, süreci şöyle anlatıyor:
“Altı yıl boyunca ben işimi bıraktım, çalışmayı bıraktım, oturdum dava belgelerini okudum. Nereye gidilecekse hangi kanala gidilecekse her yere en önde gittim.
“Konuştum, anlattım, hiç sıkılmadan anlattım. Sokaktaki insanlara bile anlattım. Anayasa Mahkemesi, Çorlu adliyesinin önü. Günlerce haftalarca nöbet tuttuk. Trenin geçtiği her yerde, her istasyonda nöbet tuttuk ve olayı anlattık.”
Çorlu tren kazası davasının 370 sayfalık gerekçeli kararında, TCDD çalışanı devlet memurlarının, çizgi üzerindeki bakım ve kontrol vazifelerini gerektiği üzere yapmadıkları ve talihe güvenerek hareket ettikleri söz ediliyor.
Tren kazasında dört kamu vazifelisi, taksirle mevte sebebiyet vermek kabahatinden karar giydi. Toplam dokuz sanığa 8 yıl 4 ay ile 17 yıl 6 ay ortasında mahpus cezaları verildi.
Yaşamını yitirenlerin yakınları sanıklara âlâ hal indirimi uygulanmasına itiraz ederek istinaf mahkemesine gitti. Cezalar Aralık 2024’te onandı. Yargıtay süreci devam ediyor.
Öz, Kartalkaya’da yaşanan faciadaki ihmal savlarına gönderme yaparak “Zincire yeni bir halka eklendi” diyor.
Yakınlarını kaybedenlerin başladığı türel süreç ile ilgili ise “Bu insanları çok sıkıntı günler bekliyor” yorumunu yapıyor.
‘ÇOK YIPRATICI, ÇOK YORUCU’
Öz ile ortak paydası olan bir öteki anne ise 6 Şubat 2023 zelzelesinde yıkılan İsias Otel’de kızı Serin’i kaybeden Pervin İpekçioğlu.
Serin okulunun voleybol gruplarıyla birlikte Adıyaman’da turnuvadaydı.
Yıkılan otelde, büyük kısmını Kuzey Kıbrıslı öğrenciler ile rehber ve rehber adaylarının oluşturduğu 72 kişi hayatını kaybetti.
Serin’in ceza hukukçusu annesi İpekçioğlu, bu türlü süreçlerde ailelerin şimdi yaslarını dahi yaşayamadan “ister istemez bir mücadeleye” başlamak zorunda kaldığını vurguluyor.
“Ve o gayret çok yıpratıcı, çok yorucu” diyor.
Getty Images Adıyaman’daki İsias Otel 6 Şubat zelzelesinde büsbütün yıkıldı İsias Otel davası mühletince Kıbrıs’lı aileler tekraren Adıyaman’a mahkemeye gitti.
24 Aralık 2024’te zanlılara şuurlu taksirden ceza verildi ve Kartalkaya yangınıyla birebir gün İsias davasının gerekçeli kararı açıklandı.
Soruşturma müsaadesi verilen kamu vazifelileri şimdi hakim karşısına çıkmadı.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, İsias sürecine ait Kıbrıs’tan resmi bir heyetle yaptığı görüşmede, “Kamuoyunun vicdanını rahatlatacak bir karar, bir sonuç çıkacaktır” iletisi vermişti.
Otel sahipleri mahkeme sürecinde, zelzelenin büyüklüğü ve bitişik binaların zelzelede birbirlerine ziyan vermesi olarak tanımlanan “çekiçleme etkisi” üzerinden savunma yapıyordu.
Ancak kararı belirleyen son eksper raporunda binanın “1998 Zelzele Yönetmeliği’ne uygun yapılmış olsaydı, yıkılmayacağı” belirtildi.
‘GERİDE KALAN ÇOCUKLARIMIZ İÇİN UĞRAŞIYORUZ’
Bu tip davalarda kimi hukukçular “olası kasıt” üzerinden bir soruşturma yürütülmesi gerektiğine işaret ediyor.
Ceza hukukunda şuurlu taksir, öngörülmesine karşın istenmeyen sonucun gerçekleşmeyeceği inancıyla hareket edilmesi manasına geliyor.
Olası kasıt durumundaysa istenmeyen sonucun öngörülmesi ve buna karşın hareket edilmesi kelam konusu.
BBC Serin İpekçioğlu İpekçioğlu “Benim ana yüreğimde bu bireylerin cezası mümkün kastın da ötesinde” diyor.
“Devlet niçin var; şahsi öcün söndürülmesi için. Adaletin devlet eliyle sağlanması için. Bizim davamızda vicdanları rahatlatmayan bir karardan bahsediyoruz. Başında adil sözü olmayan bir karardı verilen.”
Şampiyon Melekler ismiyle dernekleşen Kıbrıslı aileler artık kararı bir üst mahkemeye götürüyor.
28 Ocak’ta konuştuğumuz İpekçioğlu “Benim kızımın yarın doğum günü, 16 yaşına basacaktı” diyor.
“Geride kalan çocuklarımız var, onlar için ayakta kalmamız gerekir. Onun için uğraşıyoruz. Yoksa bizim için hayat bitti.”
